Ο αμφιλεγόμενος κύριος Nuñez

Πρόεδρος της Barcelona για παραπάνω από δύο δεκαετίες (1978-2000 ο Josep Lluis Nunez συνέδεσε το όνομα του, μεταξύ άλλων, με την εποχή της dream team του Cruyff. Παραμένει ακόμη και σήμερα, όπως σχεδόν κάθε ένας που διετέλεσε πρόεδρος αυτού του τεράστιου συλλόγου, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Τις σελίδες της προεδρίας του, επιχείρησα να ξεφυλλίσω το 2012, σε ένα ογκώδες άρθρο που (με τις όποιες ατέλειες του) παραμένει μέχρι και σήμερα η μοναδική σχετική προσπάθεια καταγραφής των πεπραγμένων του, στην Ελλάδα.

Για τον τρόπο που παρουσίασα την προσωπικότητα του, είναι αλήθεια ότι δέχθηκα σκληρή κριτική. Σε έναν βαθμό υπήρξε δίκαιη, σε άλλες περιπτώσεις υπήρξε υπέρ του δέοντος αυστηρή φτάνοντας στα όρια της υπερβολής. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μόνο ο χρόνος ίσως μπορεί να σε δικαιώσει ή να καταδείξει τις όποιες ανακρίβειες.

Με την αφορμή της κυκλοφορίας της αυτοβιογραφίας του Johan Cruyff (την οποία έχω ήδη μελετήσει και θα σας την παρουσιάσω σύντομα) διαπίστωσα (με ανακούφιση είναι η αλήθεια) ότι υπήρξα αρκούντως ακριβής σε όσα τότε ανέφερα. Θεωρώ λοιπόν πρέπον, να αναδημοσιεύσω εκείνο το αφιέρωμα στον μακροβιότερο πρόεδρο στην ιστορία της Barcelona.

Η Εκλογή και η αρχική του ιδεολογία

Στις 20 Νοεμβρίου 1975 πεθαίνει ο Francisco Franco και μαζί του τελειώνει και μια μακρά περίοδος δικτατορίας στην Ισπανία. Τρία χρόνια αργότερα, το 1978, τα μέλη της Barça θα εκλέξουν για πρώτη φορά μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες για πρόεδρο του συλλόγου, τον  Βάσκο Josep Lluis Nunez. Με προεκλογικό σύνθημα «Για μία θριαμβεύτρια Barça» εκλέγεται με μικρή πλειοψηφία έναντι των άλλων δύο υποψηφίων για το χρίσμα, έχοντας την υποστήριξη των δύο αστέρων της ποδοσφαιρικής ομάδας εκείνης της εποχής. Του Johan Cruyff και του Carles Rexach. Εικάζεται μάλιστα (δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ) ότι για την στήριξη τους, πήραν ως δώρο από ένα διαμέρισμα, από την κατασκευαστική εταιρεία του νέου προέδρου.

Γεννημένος στο Baracaldo του Bilbao και διανύοντας το 47^ο έτος της ηλικίας του, την χρονιά της εκλογής του, ο Nunez μιλάει για μια Barça του μέλλοντος, που θα γινόταν παγκόσμια και θα αποκτούσε οικονομική σταθερότητα. Χωρίς απολύτως καμία συμμετοχή μέχρι και το 1978 στα κοινά του συλλόγου, οργάνωσε τη σύνθεση του νέου Δ/Σ, επιλέγοντας ανθρώπους της πλούσιας αστικής τάξης, αποφεύγοντας να συμπεριλάβει στο σχήμα Καταλανούς εθνικιστές και αριστερούς. Ο ίδιος δραστηριοποιημένος στον τομέα των κατασκευών, είχε πλουτίσει κατά την διάρκεια της δικτατορίας, όπως και όλο σχεδόν το νέο διοικητικό συμβούλιο και αυτό στην Βαρκελώνη, αποτελούσε κοινό μυστικό.

Καταφέρνει αρχικά να συμμαζέψει τα οικονομικά του συλλόγου, ενώ η ομάδα κατακτά και δύο κύπελλα κυπελλούχων Ευρώπης (1979 και 1982). Το 1979, η διοίκηση του αποφάσισε να αξιοποιήσει ένα ιστορικό κτίριο, που αποτελούσε τόπο συνεδριάσεων για τις προηγούμενες διοικήσεις, μετατρέποντας το, σε στέγη φιλοξενίας των ταλαντούχων πιτσιρικάδων που προέρχονταν από περιοχές, εκτός της πόλης της Βαρκελώνης. Η Masia, είχε βρει πια το δικό της σπίτι. Ωστόσο η κατάκτηση του πρωταθλήματος στην Ισπανία, παρέμενε όνειρο απατηλό.

Ο Nunez ήταν αρχικά πολέμιος, της ιδέας ότι η Barça είναι κάτι παραπάνω από ένας σύλλογος. Το θεωρούσε ένα πολιτικοποιημένο σύνθημα, που έπρεπε να πεθάνει. Eπιχείρησε λοιπόν να μειώσει τον καταλανικό χαρακτήρα της ομάδας, κωφεύοντας στην απροκάλυπτη εύνοια της Ρεάλ Μαδρίτης από την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Ισπανίας. Αυτό που τον ενδιέφερε, ήταν να απομακρύνει από τον σύλλογο κάθε εθνικιστικό στοιχείο. Η εικόνα του Camp Nou με χιλιάδες σημαίες της Καταλονίας να ανεμίζουν, δεν ήταν στα σχέδια του, τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια της προεδρίας του.

Κρατώντας αποστάσεις από τον Josep Sunyol

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της προσπάθειας του για την από-καταλανοποίηση της Barça, αποτελεί ένα περιστατικό που αφορούσε στον εκλιπόντα μαρτυρικό πρόεδρο Sunyol, που είχε εκτελεστεί κατά την διάρκεια της δικτατορίας. Όταν ένας σύλλογος «φίλων του Sunyol» θέλησε να οργανώσει μια εκδήλωση μνήμης, προσκάλεσε και τον Nunez να τιμήσει την τελετή με την παρουσία του.

Η απάντηση του ήταν αρνητική. Η απόδοση φόρου τιμής σε έναν αγωνιστή της Καταλανικής ανεξαρτησίας (και κομμουνιστή επίσης), ήταν ίσως το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να κάνει, ένας άνθρωπος που γιγαντώθηκε οικονομικά κατά την διάρκεια της δικτατορίας. Τελικά, η λογική και κάποιες φωνές από το Δ/Σ που φοβόταν τις έντονες αντιδράσεις του κόσμου, πρυτάνευσε και ο Nunez παραβρέθηκε στην εκδήλωση. Θα περνούσαν πολλά χρόνια ακόμη (και αρκετά μετά την αποχώρηση του από την προεδρία) μέχρι οι σχετικές εκδηλώσεις να γίνονται υπό την αιγίδα του συλλόγου.

Ο πλούσιος επιχειρηματίας, επιθυμούσε τον εκσυγχρονισμό της Barcelona, μέσα όμως από την αλλοτρίωση των γενεσιουργών συστατικών της ομάδας, τα οποία θεωρούσε τροχοπέδη στην επίτευξη του οράματος του. Δεν γνώριζε τότε βέβαια, ότι δεν θα αργούσε η ημέρα που ο ίδιος θα πρότασσε την ανεξαρτησία της Καταλωνίας, ως ασπίδα που θα κάλυπτε τα δικά του λάθη, που δεν άργησαν να έρθουν.

Η λανθασμένη τακτική των Superstars

Τον Αύγουστο του 1981, ο Nunez επανεκλέγεται ελλείψει και άλλου υποψηφίου. Το 1982 είναι μια καλή χρονιά για την διοίκηση του. Η προσπάθεια για την αύξηση των μελών, στέφεται με επιτυχία. Οι νέες εγγραφές έφθασαν μέχρι και τις 100.000, ενώ το Camp Nou ανακαινίστηκε, με αφορμή τις ανάγκες του Παγκοσμίου Κυπέλλου που θα διεξαγόταν στην Ισπανία. Κατασκευάστηκε επίσης το Mini Estadi, που θα φιλοξενούσε τους αγώνες της Β’ ομάδας. Το χρήμα έρρεε άφθονο στα ταμεία του συλλόγου. Είχε έρθει η ώρα των μεγάλων δαπανών.

Η Barça, ως άλλος νεόπλουτος, άρχισε να ξοδεύει αλόγιστα. Ο Nunez ήθελε να μαζέψει στην Βαρκελώνη ότι καλύτερο κυκλοφορούσε στην ποδοσφαιρική αγορά. Έτσι, το 1982 φτάνει στη Βαρκελώνη ο Diego Armando Maradona, έναντι του υπέρογκου για εκείνη την εποχή, ποσού των 120 εκ. πεσετών (σημερινά, περίπου 8 εκ.€) ενώ ήδη στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας, βρισκόταν ένας άλλος μεγάλος σταρ της εποχής, ο δυτικό-Γερμανός Bernd Shuster. Σπουδαίος αλλά βρώμικος παίκτης και προβληματικός χαρακτήρας επίσης. Η συνύπαρξη των δύο, δεν υπήρξε ποτέ αρμονική. Ήταν δύο ωρολογιακές βόμβες στην ίδια βαλίτσα.

Την ίδια στιγμή και ενώ η Ισπανία πάλευε για να αναστηλώσει την κατεστραμμένη οικονομία της, οι πανάκριβες μεταγραφές του Nunez, προκάλεσαν την αντιπάθεια του συνόλου του ποδοσφαιρικού κόσμου της χώρας. Το πείραμα Maradona απέτυχε, για λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναφερθούν και ο Αργεντινός σταρ έφυγε με προορισμό τον ιταλικό Νότο, αφήνοντας ως προίκα στην Barça ένα κύπελλο Ισπανίας αλλά και ένα διχασμένο κοινό.

Ωστόσο ο Nunez είχε πάντα τον τρόπο του να κατευνάζει τα πλήθη. Η αρχική του αδιαφορία (το 1978) για τα πεπραγμένα στην ισπανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία, μετατράπηκε έπειτα σε οργή και ταυτόχρονη ύψωση των λαβάρων της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας. Ήταν η ώρα να καλύψει τα λάθη του κάτω από το εθνικό φρόνημα των Καταλανών.

Και ενώ όλα έδειχναν ότι η κατάσταση θα εξελισσόταν ακόμη χειρότερα, το 1985 οι Καταλανοί κατέκτησαν μετά από 10ετή αναμονή το πρωτάθλημα, με προπονητή τον Tery Venabls και τον Shuster που βρισκόταν στα μαχαίρια με τον πρόεδρο, να εξελίσσεται σε παίκτη κλειδί, βοηθώντας άθελα του τον Nunez, να κερδίσει εκ νέου τις προεδρικές εκλογές (ξανά χωρίς αντίπαλο) τον Μάιο της ίδιας χρονιάς.

Τα προβλήματα όμως της σχέσης προέδρου και παίκτη, δεν άργησαν να υπερκεράσουν ακόμη και την ίδια την ομάδα. Την επόμενη χρονιά, το 1986, η Barça θα έχανε την  χρυσή ευκαιρία να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης για 1^η φορά στην ιστορία της, καθώς ηττήθηκε στη Σεβίλλη, από την ταπεινή Steaua Βουκουρεστίου, του μυθικού Duckandam. Εκείνο το βράδυ, ο Shuster προτίμησε να φύγει από το Sanchez Pichuan μόνος του.

Ο Nunez, την επόμενη αγωνιστική περίοδο απέκλεισε από την ομάδα τον Shuster και έβαλε για ακόμη μια φορά το χέρι στην τσέπη ή μάλλον στα ταμεία του συλλόγου, για να πάρει στην Βαρκελώνη τον Gary Lineker και τον Andoni Zubizarreta. Φευ. Τίποτα δεν άλλαξε και μέσα σ’ όλα, φημολογούνταν ότι ο πρόεδρος δεν πλήρωνε τους ποδοσφαιριστές, με σκοπό να τους τιμωρήσει για την χαμηλή τους απόδοση. Η εύκολη και δαπανηρή τακτική της συνεχούς απόκτησης σούπερ σταρ, ήταν φανερό ότι είχε αποτύχει. Η Barça ζούσε με τις δάφνες του πρωταθλήματος που κατέκτησε το 1985. Το 1988  όμως, όλα θα άλλαζαν.

Η Ανταρσία του ξενοδοχείου Esperia. Μία νέα αρχή

Η αγωνιστική περίοδος 1987-88, ξεκίνησε με μία μεγάλη υποχώρηση από πλευράς Nunez. Αντιμέτωπος με αντιδράσεις μεγάλης μερίδας των φιλάθλων που επιθυμούσαν την επαναφορά  του Shuster, η διοίκηση έκανε πίσω και ο δυτικό-Γερμανός ενσωματώθηκε ξανά στην ομάδα. Ο Nunez ήταν πεπεισμένος ότι ο ιδιόρρυθμος μέσος δεν θα κατάφερνε να προσφέρει απολύτως τίποτα, ωστόσο είχε το κεφάλι του ήσυχο από την γκρίνια του κόσμου, νίπτοντας (όπως συνήθιζε σε τέτοιες περιπτώσεις) τας χείρας του.

Τα προβλήματα όμως των σχέσεων του με τους ποδοσφαιριστές, δεν θα τελείωναν τόσο εύκολα. Μετά την κατάκτηση του κυπέλλου Ισπανίας τον Μάρτιο του 1988, αντιπροσωπεία παικτών, ζήτησε από την διοίκηση να αυξηθούν τα πριμ που καρπώνονταν το ποδοσφαιρικό τμήμα μετά από κάθε νίκη καθώς και να αναλάβει η διοίκηση την πληρωμή της φορολογίας των συμβολαίων τους, στον κρατικό μηχανισμό. Ο πρόεδρος αρνήθηκε κατηγορηματικά και αυτό που ακολούθησε, έμελλε να γίνει μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία της Barça.

Με τις πλάτες του τότε προπονητή, Luis Aragones, οι ποδοσφαιριστές (εκτός του Lineker που έλειπε σε υποχρεώσεις με την εθνική Αγγλίας, του Lopez που ανάρρωνε από τραυματισμό και του Shuster) οργάνωσαν μία συνέντευξη τύπου στο ξενοδοχείο Esperia, στις 28 Απριλίου του 1988. Εκεί, οι αρχηγοί της ομάδας  Jose Alexanko, Victor Munoz και Gerardo, δημοσιοποίησαν τις διαφωνίες και τα παράπονα, του συνόλου των συμπαικτών τους, που αφορούσαν στην διοίκηση, ζητώντας και την παραίτηση του προέδρου, κάνοντας όμως τον σύλλογο περίγελο σε όλη την χώρα. Η αιφνιδιαστική αυτή κίνηση, έμεινε στην ιστορία ως «Η Ανταρσία Του Ξενοδοχείου Esperia» ή αλλιώς «Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών.» 

Μία εβδομάδα αργότερα, προς επιβεβαίωση του νόμου του Murphy, τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα. Η Barcelona υποδεχόταν την Ρεάλ Μαδρίτης στο Camp Nou. Ο κόσμος αποδοκίμασε άγρια τους παίκτες κατά την είσοδο τους στον αγωνιστικό χώρο και το κερασάκι στην τεταμένη ατμόσφαιρα, ήταν το pasillo που αναγκάστηκαν να στήσουν οι Καταλανοί για χάρη των μαδριλένων, καθώς η Ρεάλ Μαδρίτης είχε ήδη εξασφαλίσει το πρωτάθλημα!

Έτσι ο Nunez κατάφερε ως δια μαγείας να αναστρέψει για ακόμη μια φορά το κλίμα που είχε διαμορφωθεί εις βάρος του. Για όλα έφταιγαν οι «κακομαθημένοι παίκτες». Η εκκαθάριση του ποδοσφαιρικού τμήματος που ακολούθησε, αμφιβάλλω αν έχει (ή είχε ποτέ) προηγούμενο στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Παρότι πολλοί απ’ αυτούς που συμμετείχαν στην «ανταρσία», δήλωσαν στη συνέχεια μετανοιωμένοι, μόλις εννέα παίκτες από την ομάδα εκείνης της χρονιάς, θα βρισκόταν και την επόμενη αγωνιστική περίοδο στην Βαρκελώνη! 

Παρελθόν αποτέλεσε και ο Shuster που είχε, στο μεταξύ, συμφωνήσει μυστικά να μετακομίσει στην Μαδρίτη για λογαριασμό της μισητής, για τους Καταλανούς, ομάδας της πρωτεύουσας. Ο Aragones, που είχε στηρίξει την αμφιλεγόμενη διαμαρτυρία των παικτών, είδε και εκείνος την πόρτα της εξόδου.

Ήταν η ώρα των μεγάλων αποφάσεων για τον Nunez, που γνώριζε ότι αν δεν προχωρούσε σε ριζικές αλλαγές, στις εκλογές που θα ακολουθούσαν το 1989, δεν θα είχε καμία τύχη. Έχοντας συνειδητοποιήσει ότι όσο λιγότερο ανακατεύεται στα αποδυτήρια, τόσο το καλύτερο, ανακοίνωσε λίγες ημέρες μετά την ανταρσία του Esperia, ότι νέος προπονητής από την αγωνιστική περίοδο 1988-89 θα ήταν ένας παλιός γνώριμος, ζωντανός μύθος στην συνείδηση κάθε Καταλανού: Ο Johan Cruyff. Τα σκοτεινά χρόνια στην Βαρκελώνη, σύντομα θα αποτελούσαν παρελθόν.

Η δημιουργία της Dream Team

Ο Johan Cruyff κλήθηκε την άνοιξη του 1988 από τον Nunez, για να βγάλει και πάλι (όπως είχε πράξει το 1973) την Barça από το τέλμα, αυτή την φορά όμως, από την άκρη του πάγκου. Μαζί του κατέφθασαν και μερικοί σπουδαίοι παίκτες, οι περισσότεροι εξ αυτών, Βάσκοι στην καταγωγή, καθώς αποτελούσαν εισηγήσεις του Javier Clemente. Ο Clemente ήταν η αρχική επιλογή του Nunez για την θέση του προπονητή, όμως ο Βάσκος τεχνικός, επηρεασμένος από την κόντρα προέδρου - παικτών και την ιστορία του Esperia που είχε προηγηθεί, δεν θέλησε να αναλάβει την Barcelona. Παρόλα αυτά, οι ποδοσφαιριστές που πρότεινε στον σύλλογο, έμελλε να αποτελέσουν την βάση της ομάδας για το μέλλον.

Jose Maria Bakero, Txiki Begirstain, Julio Salinas καθώς και ο Eusebio, αλλά και (μετά από πολύ καιρό) ένα προϊόν της ακαδημίας, ο βαλενθιάνος Guillerme Amor, θα αποτελούσαν  το νέο αίμα της Barcelona. Ο Nunez είχε καταλάβει την αποτυχία του μοντέλου μιας ομάδας βασισμένης μόνο σε μεγάλα ονόματα. Ή τουλάχιστον, έτσι φαινόταν..

Αφοσιωμένος στην προεκλογική εκστρατεία για την επανεκλογή του, καθώς στις εκλογές του 1989 θα υπήρχε μετά από χρόνια και άλλος υποψήφιος (ο Sixte Cambra) άφησε το ποδοσφαιρικό τμήμα και τον Cruyff στην ησυχία τους.

Ο Ολλανδός είχε δύσκολο έργο, καθώς καλούνταν να χτίσει κυριολεκτικά από το μηδέν. Ο ίδιος έχει δηλώσει για εκείνη την περίοδο: «Όταν ανέλαβα, όλα ήταν καινούρια. Το μόνο που δεν είχε αλλάξει, ήταν η γκρίνια όσων περιέβαλαν την ομάδα για την διαιτησία. Εγώ έπρεπε να δώσω στους παίκτες να καταλάβουν, ότι δεν μπορούσαμε να διαμαρτυρόμαστε για την αντιμετώπιση του συλλόγου από τους διαιτητές, αφού δεν είχαμε την ομάδα για να κοιτάξουμε στα μάτια την Μαδρίτη!  Έπρεπε λοιπόν πρώτα απ’ όλα, να αποβάλουμε την μεμψιμοιρία και να γίνουμε σύνολο».

Ο Cruyff επιλέγει για βοηθό του τον Carles Rexach (παλιό του συμπαίκτη) και αρχίζει να διαμορφώνει τον χαρακτήρα της ομάδας, παρουσιάζοντας έναν τρόπο παιχνιδιού που όμοιο του δεν είχε ξαναδεί το καταλανικό κοινό. Γρήγορο ποδόσφαιρο και άκρως επιθετικοί προσανατολισμοί, περνάνε σε πρώτο πλάνο. Σπεσιαλίστες καταφθάνουν στα αποδυτήρια του Camp Nou και μοιράζονται αρμοδιότητες, για κάθε τομέα που αφορά στο ποδοσφαιρικό τμήμα.

Τον Απρίλιο του 1989 ο Nunez ξανακερδίζει τις εκλογές και έναν μήνα αργότερα η Barça κατακτά το κύπελλο κυπελλούχων Ευρώπης, επικρατώντας της ιταλικής Sampdoria. Το ίδιο καλοκαίρι Ronald Koeman και Michael Laudrup, έναντι πενιχρού κόστους, προστίθενται στην αρμάδα του Cruyff που όμως αποτυγχάνει και πάλι να κερδίσει το πρωτάθλημα (1989-90), θριαμβεύει όμως επί της Ρεάλ Μαδρίτης στον τελικό του κυπέλλου Ισπανίας.

Ο κόσμος κάνει υπομονή και δικαιώνεται. Τον Ιούλιο του 1990 προωθούνται στην πρώτη ομάδα τρεις παίκτες από την δεύτερη ομάδα. Antonio Pinilla, Albert Ferrer και Pep Guardiola. Ταυτόχρονα αποκτάται (σε εξαιρετική τιμή) ο Βούλγαρος Christo Stoichkov (που την προηγούμενη χρονιά είχε αναδειχθεί  1^ος σκόρερ στην Ευρώπη) και ο αμυντικός ογκόλιθος από την Μαγιόρκα, ο Miguel Angel Nadal. Τα κομμάτια του παζλ έχουν πλέον συμπληρωθεί. Την αγωνιστική περίοδο 1990-91, η αναμονή πέντε χρόνων λαμβάνει τέλος. Η Barça κατακτά το πρωτάθλημα. Θα ακολουθούσαν ακόμη τρία στη σειρά.

Η σοκαριστική είδηση της αιφνίδιας εγχείρησης στην καρδιά, στην οποία υποβάλλεται τον Φεβρουάριο του 1991 ο Johan Cruyff, τρομάζει αρχικά τον κόσμο αλλά και τον Nunez, ο οποίος όμως αποφασίζει να αφήσει την ομάδα στα χέρια του Carles Rexach (βοηθού του Ολλανδού) περιμένοντας την επιστροφή του αναμορφωτή της ομάδας. Όπερ και εγένετο. Ο Cruyff επιστρέφει (σε χρόνο ρεκόρ) αντικαθιστώντας το αγαπημένο του αλλά και απαγορευτικό πλέον τσιγάρο με τα -γνωστά πλέον- Chupa Chups και το 1992, 93 χρόνια μετά την ίδρυση της, η Barcelona στέφεται επιτέλους πρωταθλήτρια Ευρώπης στο Wembley, υποσκελίζοντας και πάλι την ιταλική Sampdoria των Viali και Bozgov, μία πραγματικά σπουδαία αντίπαλο.

Λίγους μήνες μετά, διεξάγονται οι Ολυμπιακοί  αγώνες στην Βαρκελώνη. Η ομάδα μπάσκετ των Ηνωμένων Πολιτειών, θα εκπροσωπηθεί από τους επαγγελματίες του ΝΒΑ και θα ονομαστεί από τον Τύπο της εποχής, «Dream Team». Η Βαρκελώνη όμως έχει ήδη αποκτήσει την δική της Dream Team. Την Barcelona του Cruyff. Τι άλλο μπορεί να ζητήσει ο Nunez;

Το τέλος της σχέσης με τον Cruyff

Οι εκλογές, τον Ιανουάριο του 1993, δεν θα μπορούσαν να είναι τίποτα άλλο, παρά ένας υγιεινός περίπατος για τον Nunez, που εκλέγεται και πάλι πρόεδρος, χωρίς αντίπαλο αυτή την φορά. Έχοντας πλέον αποδεχτεί και ο ίδιος ότι η Barça δεν είναι απλά ένας σύλλογος, συμπεριλαμβάνει στην διοίκηση, για πρώτη φορά στην θητεία του, μέλη του καταλανικού εθνικιστικού κόμματος. Η κίνηση του αυτή, ενισχύει το ρεύμα του Cruyff. Ο πρόεδρος αισθάνεται κομπάρσος, ενοχλείται επίσης από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Ολλανδού στην Ανδόρα, (οι οποίες θεωρεί ότι ανταγωνίζονται τις δικές του) και αφήνει την ανασφάλεια του και έξω-αγωνιστικούς λόγους, να καταστρέψουν ό,τι με κόπο χτιζόταν στην Βαρκελώνη, μετά το 1988.

H ομάδα, έξι χρόνια μετά την άφιξη του Cruyff, χρειάζεται πλέον ανανέωση, καθώς ο (ανίκητος) χρόνος έχει φθείρει την Dream Team. Τα πρώτα σημάδια της κάμψης, φαίνονται στην Αθήνα. Ο χαμένος τελικός του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος με το βαρύ 4-0 από την σπουδαία Milan το 1994, δίνει την αφορμή που χρειαζόταν ο Nunez, ώστε να αρχίσει να κάνει ξανά αυτό που πάντα του άρεσε: να παρεμβαίνει στα αποδυτήρια και στα αγωνιστικά ζητήματα.

Αγνοεί τον Cruyff και ξεκινά ένας νέος κύκλος αποτυχημένων μεταγραφών. Εκείνο το καλοκαίρι, μόνο ένας παίκτης από την Β’ ομάδα προωθήθηκε, ενώ αποκτήθηκαν άλλοι εφτά ποδοσφαιριστές, τα ονόματα των οποίων (εξαιρώντας τον Abelardo) σήμερα προκαλούν γέλιο. Ο Cruyff ζητάει από την διοίκηση να προχωρήσει στην απόκτηση ενός νεαρού Γάλλου, του Zinedine Zidane. Αντί αυτού, ο Nunez αγοράζει άλλη μια ωρολογιακή βόμβα, τον Giorgi Hagi. Είναι πλέον ξεκάθαρο: Δεν είχε μάθει από τα λάθη του παρελθόντος (Shuster – Maradona) και το σημαντικότερο, η σχέση του με τον Cruyff, ήταν σχεδόν κατεστραμμένη.

Στα τέλη Απριλίου του 1996, η διοίκηση, παρά τις ανύπαρκτες σχέσεις της με τον ιπτάμενο Ολλανδό, έρχεται σε προφορική συμφωνία μαζί του, για την ανανέωση του συμβολαίου του, για έναν ακόμη χρόνο. Ο Cruyff, που δεν υπήρξε ποτέ του ηλίθιος, έχει καταλάβει από τα μέσα Απρίλη ότι η ανανέωση που του προσφέρθηκε ήταν ψεύτικη και έγινε μόνο για τα μάτια του κόσμου, ο οποίος αγαπούσε παθολογικά τον Ολλανδό. Γνώριζε καλά,  πως αν το πρωτάθλημα χανόταν, που ήταν και το πιθανότερο σενάριο, ο ίδιος θα γινόταν το εξιλαστήριο θύμα του προέδρου.

Έτσι στις 18 Μαϊου 1996 αποχαιρετά και επίσημα την Barcelona, πριν καν ολοκληρωθεί η σεζόν. Ο Ολλανδός δημιούργησε μία ομάδα όνειρο που τα κατορθώματα της θα μείνουν στην ιστορία, όχι μόνο για τα 11 τρόπαια που κατέκτησε μέσα σε  8 χρόνια, αλλά κυρίως για το εξαιρετικό θέαμα που παρουσίασε και για την κληρονομιά που άφησε πίσω του. Ο ιπτάμενος Ολλανδός κατάφερε να παραμείνει στον πάγκο της ομάδας, περισσότερο από οποιονδήποτε προκάτοχο του (μακροβιότερος προπονητής στην ιστορία του συλλόγου) αλλά η λάμψη και η ιδιοφυής και πολλές φορές εκρηκτική προσωπικότητα του, ήταν πολύ μεγάλη, για να  χωρέσει δίπλα στον ναρκισσισμό του Nunez, που αποφάσισε να σβήσει από την ομάδα οτιδήποτε είχε σχέση με τον Cruyff. Δεν είναι τυχαίο, ότι της αποπομπή του, ακολούθησε η «ελευθέρας» που δόθηκε στον γιό του, Jordi, αλλά και η απομάκρυνση του γαμπρού του, Ankoy.

Ο Johan Cruyff δεν ήταν απλά ένας προπονητής για την Barça, όπως και παλαιότερα δεν υπήρξε απλά ένας παίκτης. Ήταν μύθος, ήταν ο άνθρωπος που επέλεξε (αν και Ολλανδός) να βαφτίσει το παιδί του, δίνοντας του το καταλανικό όνομα Jordi, σε μια περίοδο που το καθεστώς του Franco είχε απαγορεύσει στους Καταλανούς να δίνουν στα παιδιά τους καταλανικά ονόματα. Περισσότερο απ’ όλα όμως, ήταν μια υπαρκτή απειλή για τον Nunez, ο οποίος φοβόταν ότι θα ερχόταν η ημέρα που θα έχανε την θέση του από έναν Ολλανδό, τον οποίο όμως ο κόσμος θεωρούσε περισσότερο Καταλανό και από τους ίδιους.

Ο βρώμικος πόλεμος που υποκίνησε ο ίδιος ο Nunez κατά του αγωνιστικού αναμορφωτή της ομάδας, από το 1994 και έπειτα, (έφτασε στο σημείο να βάλει τον Gaspart να διαδώσει ότι δήθεν ο Cruyff χάρηκε, για μια ανίατη ασθένεια που «χτύπησε» μέλος της οικογένειας του προέδρου) έμελλε να γραφεί και αυτός στις μαύρες σελίδες της ιστορίας της Barcelona. Η σχέση τελείωσε με τον χειρότερο τρόπο, με τον Nunez να οργανώνει συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσίασε ένα ευρύ κατηγορητήριο κατά του Ολλανδού, προσάπτοντας του ανυπόστατες κατηγορίες για υπερτιμολογήσεις παικτών και ευνοϊκή μεταχείριση του γιού του. Και τα δύο, ήταν οικτρά ψέμματα.

Η αποπομπή Guardiola

Ο Guardiola δεν ήταν ακόμη ένας ποδοσφαιριστής από την ακαδημία για την Barcelona. Έχοντας προαχθεί από την Β’ ομάδα το 1990, είχε γίνει ο ακρογωνιαίος λίθος της dream team. Την σημαντικότητα του για τον σύλλογο, την διαμόρφωσε (τουλάχιστον αγωνιστικά) ο ιπτάμενος Ολλανδός, την είχε όμως τώρα άμεσα ανάγκη ο Nunez, ο οποίος μετά την αποπομπή του Cruyff το 1996, χρειαζόταν τον Pep ως αντίβαρο της παγκοσμιοποίησης που επιχειρούσε στην ομάδα, έχοντας προσλάβει (μετά τη σεζόν 1996-97, με Bobby Robson) τον δογματικό Luis Van Gaal.

Το 1997 ο Nunez ξανακερδίζει τις εκλογές, με συντριπτική πλειοψηφία. Η αποχή όμως αγγίζει το 80%. Η δεξαμενή των επικριτών είναι πλέον τεράστια. Εμφανίζεται και μια οργάνωση με το όνομα Elephant Blau, η οποία στρέφεται κατά του προέδρου. Σημαντικό της στέλεχος, αποτελεί ένας δικηγόρος από την Βαρκελώνη, ο Joan Laporta.

Ο Nunez νοιώθοντας τον κλοιό να σφίγγει πλέον επικίνδυνα, δεν είπε ποτέ δημοσίως κακή κουβέντα για τον Guardiola. Θα έπρεπε να είναι τρελός για να το κάνει άλλωστε. Όλη η εθνική υπερηφάνεια των Καταλανών, έπεφτε πλέον πάνω στο νούμερο 4 της ομάδας, που είχε γίνει άθελα του, αντίζηλος του προέδρου. Ο Pep που αισθανόταν την στήριξη του κόσμου, ένοιωθε ασφάλεια, υπολόγιζε όμως χωρίς τις μαριονέτες της διοίκησης, που ξεκίνησαν έναν ύπουλο πόλεμο για να σπιλώσουν το όνομα του.

Διέδωσαν φήμες για τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, στηρίζοντας τις γελοίες κατηγορίες τους στο γεγονός ότι ο Pep είχε κάνει κάποιες φωτογραφήσεις ως μοντέλο. Ο έντονα συναισθηματικός χαρακτήρας του, είχε χρησιμοποιηθεί επίσης από τους καιροσκόπους κόλακες του Nunez, όταν ο Pep απήγγειλε δημόσια ποιήματα του Marti Paul.

Προς ανακούφιση της αλήθειας, όλες οι κατηγορίες έπεσαν στο κενό, ωστόσο όλο αυτό ήταν πολύ βαρύ για να το αντέξει ο ευαίσθητος ψυχισμός του Guardiola. Οι πλάτες του κράτησαν το βάρος των αγωνιστικών προσδοκιών ενός ολόκληρου λαού, όχι όμως και την λάσπη που με χειρουργική ακρίβεια εκτοξευόταν εναντίον του. Έτσι το 2001 και αφού είχε προηγηθεί η διεργασία που περιγράφεται παραπάνω και πρόεδρος στην Barça είχε αναλάβει το πρώην δεξί χέρι του Nunez, ο Joan Gaspart, ο Guardiola έφυγε από την Βαρκελώνη. Ήταν μόλις 30 χρονών.

Το φιάσκο του ημιτελικού Copa Del Rey 1999-2000

Την αγωνιστική περίοδο 1999-2000, η Barça γιόρταζε τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από την ίδρυση της. Ο Nunez, που με τη σειρά του διένυε το τελευταίο από τα 22 συνολικά έτη της προεδρίας του, σίγουρα δεν φανταζόταν ότι η σεζόν θα εξελισσόταν, δυστυχώς για τον σύλλογο, σε έναν πραγματικό τραγέλαφο.

Το γεγονός ότι η ομάδα δεν κατάφερε να κατακτήσει ούτε έναν τίτλο (εξαιρώντας το Κύπελλο Καταλωνίας) ώστε να καταφέρει να τιμήσει την εκατονταετία της, ήταν μόνο το ένα κομμάτι της κατάστασης που περιγράφεται παραπάνω. Ενδεικτικό της τρικυμίας στην οποία βρέθηκε ο σύλλογος, αποτελεί το περιστατικό που έλαβε χώρα στα ημιτελικά του κυπέλλου Ισπανίας.

Εκεί, η Barça θα αντιμετώπιζε σε διπλούς αγώνες την Atletico Μαδρίτης. Ο 1^ος αγώνας στο Vicente Calderon, εξελίχθηκε σε παράσταση για έναν ρόλο, καθώς οι μαδριλένοι επικράτησαν με 3-0. Ο επαναληπτικός του Camp Nou όμως, στις 24 Απριλίου του 2000, εξελίχθηκε σε πραγματική τραγωδία για τους Καταλανούς, καθώς αυτά που διαδραματίστηκαν εκείνο το βράδυ, ξεπέρασαν τα όρια της γελοιότητας.

Η Barcelona, που στο μεταξύ είχε μετατραπεί σε μικρή εθνική Ολλανδίας ελέω Van Gaal, δεν κατάφερε να συμπληρώσει αποστολή για τον αγώνα, αφού υποχρεώσεις των εθνικών ομάδων, είχαν ως αποτέλεσμα να αδειάσουν κυριολεκτικά τα αποδυτήρια. Να θυμίσω για την ιστορία, ότι μόνο για λογαριασμό της εθνικής Ολλανδίας απουσίαζαν επτά ποδοσφαιριστές! Αυτό ήταν το επιστέγασμα, αλλά και η τιμωρία της καταστροφικής πολιτικής του Nunez.

Στην πραγματικότητα, δυνατότητα ώστε να συμπληρωθεί η αποστολή, έστω και με ημίμετρα, υπήρχε, ωστόσο ο Nunez υπάκουσε στην προτροπή του Van Gaal, που δεν συμφωνούσε με αυτή την εκδοχή και έτσι ο πρόεδρος περιορίστηκε σε ψευτό - παλικαρισμούς συνοδευμένους από κατάρες κατά της ισπανικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Προφάσεις εν αμαρτίες..

Την ώρα διεξαγωγής του αγώνα, η τηλεοπτική εικόνα μετέφερε σε όλο τον κόσμο εικόνες ντροπής. Σε ένα άδειο (μόλις 3.000 θεατές) Camp Nou, η Atletico Μαδρίτης εμφανίστηκε κανονικά στον αγωνιστικό χώρο, όπως και ο διαιτητής. Οι δέκα παίκτες της Barça ανέβηκαν τα σκαλιά που οδηγούν από τα αποδυτήρια στο γήπεδο και παρατάχθηκαν στην γραμμή του πλαγίου άουτ. Ο διαιτητής, βρισκόμενος και αυτός σε μεγάλη αμηχανία, κάλεσε τον Guardiola που ήταν αρχηγός της ομάδας, για να του ζητήσει να περάσει μαζί με τους συμπαίκτες του, στον αγωνιστικό χώρο. Μάταιος κόπος. Οι οδηγίες της διοίκησης ήταν σαφείς.

Οι δυο ομάδες αποσύρθηκαν τελικά στα αποδυτήρια. Ο αγώνας κατοχυρώθηκε με 3-0 υπέρ της Atletico που την ίδια χρονιά, υποβιβάστηκε στην Β’ κατηγορία του ισπανικού πρωταθλήματος! Όλα αυτά, την ώρα που η Barcelona έκλεινε 100 χρόνια ζωής. 

Τραγική ειρωνεία:  Μεταξύ των «δέκα της Barça» βρισκόταν εκτός του Guardiola, ο Carles Puyol και ο Xavi. Δύο ποδοσφαιριστές που δέκα χρόνια μετά, έμελλε να φτάσουν στο απόγειο της ποδοσφαιρικής δόξας με την blaugrana φανέλα, που πάντως εκείνο το καταθλιπτικό βράδυ του Απρίλη του 2000, σχεδόν δάκρυσε.

Υ.Γ. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, διευκρινίζω ότι ο σύλλογος τον Μάιο του 1999 κατέκτησε το πρωτάθλημα σε 4 διαφορετικά αθλήματα,, μεταξύ των οποίων και το ποδόσφαιρο. Ο εορτασμός της εκατονταετίας όμως, ξεκίνησε επίσημα από το καλοκαίρι του 1999, οπότε περιλαμβάνει την αγωνιστική περίοδο στην οποία αναφέρομαι στο κείμενο.

Η περίοδος Robson και Van Gaal

Μετά την απομάκρυνση του Cruyff, την θέση του παίρνει ο Bobby Robson. Ο Nunez είχε ανάγκη από ένα μεγάλο όνομα και ο Άγγλος το διέθετε. Ο νόμος Bosman ανοίγει τα σύνορα και οι ακαδημίες περνούν σε δεύτερο πλάνο. Ο πρόεδρος είναι διατεθειμένος να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Αποκτώνται 8 ποδοσφαιριστές. Δύο από αυτούς, για διαφορετικούς λόγους έμελλε να γράψουν την δική τους ιστορία στην Barça. Πρόκειται για τον Luis Enrique (τον οποίο έχει πείσει νωρίτερα ο ίδιος Cruyff να αφήσει την Ρεάλ για λογαριασμό των blaugrana) και τον Ronaldo. Ο βραζιλιάνος αποτελεί μεταγραφική εισήγηση του Robson. Από την Β’ ομάδα, προάγεται μόνο ένας τερματοφύλακας. Ο Francesc Arnau. Τα ονόματα των Pizzi, Blaunt, Couto, Baia και Giovanni καθώς και η επιστροφή του Stoichkov, συμπληρώνουν το παζλ μιας ομάδας, η οποία κατάφερε να κερδίσει άλλο ένα κύπελλο κυπελλούχων Ευρώπης τον Μάιο του 1997, ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα κατέκτησε και το κύπελλο Ισπανίας, μέσα μάλιστα στο Bernabeu, με τον ύμνο της Barça να παιανίζει από τα μεγάφωνα 4 φορές μετά τη λήξη του αγώνα!

Το πρωτάθλημα όμως καταλήγει στην Μαδρίτη και ο Nunez προχωρεί στην αντικατάσταση του Robson, με τον Ολλανδό Luis Van Gaal το καλοκαίρι του 1997. Ταυτόχρονα, ο Ronaldo μετά την εξαιρετική χρονιά του, ζητάει από τη διοίκηση αύξηση αποδοχών. Ενώ αρχικά φαίνεται ότι οι (υψηλές) απαιτήσεις του γίνονται αποδεκτές, μέσα σε 24 ώρες από την στιγμή που έγιναν γνωστές οι προθέσεις του, ο Nunez τον μοσχοπουλάει στην ιταλική Inter.

Έχοντας στο μεταξύ κερδίσει τις εκλογές, δίνει λευκή επιταγή στον Ολλανδό τεχνικό, για να χτίσει την ομάδα που ονειρεύεται. Ελπίζει ότι η άφιξη ενός Ολλανδού θα σβήσει από τη μνήμη των Καταλανών τον Johan Cruyff.  Ωστόσο το 80% των ψηφοφόρων που δεν άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα, κρέμονται ως άλλη δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι του προέδρου, ο οποίος μπορεί να μην είχε αμφισβητηθεί ουσιαστικά έως τότε, ζούσε όμως με το φόβο της σιωπηρής πλειοψηφίας, που δεν είχε σκοπό να του χαριστεί ούτε και στο παραμικρό ατόπημα.

Ο Van Gaal αγοράζει βιαστικά πολλούς Ολλανδούς ποδοσφαιριστές, παραγκωνίζοντας γηγενείς Καταλανούς και Ισπανούς, που αντιπροσώπευαν όμως την ανάγκη του κόσμου για ταύτιση με την ομάδα. Η επιχείρηση «κλωνοποίηση του Ajax» έχει ξεκινήσει. Η γενετική ταυτότητα δείχνει να κινδυνεύει περισσότερο από ποτέ.

Την πρώτη του χρονιά (1997-98), φέρνει στην Βαρκελώνη 3 Ολλανδούς ποδοσφαιριστές. Η Barça με ηγέτη τον Βραζιλιάνο Rivaldo, κατακτά πρωτάθλημα και κύπελλο και έτσι την επόμενη περίοδο (1998-99) ακολουθεί πραγματικό ξεφάντωμα, καθώς αποκτώνται άλλοι 5 Ολλανδοί και ολοκληρώνεται η «γενοκτονία» των γηγενών παικτών. Μετά τους Roger και Ferrer (που αποχώρησαν το 1997) σειρά παίρνουν οι Celades, Pizzi, De La Pena, Luis Garcia και ένα αγαπημένο παιδί των Καταλανών, ο Guillerme Amor. Όλοι τους, βλέπουν την πόρτα της εξόδου.

Δημιουργείται έτσι μια ομάδα, που στελεχώνεται από εξαιρετικούς μεν επαγγελματίες, αλλά παραμένει μια ομάδα χωρίς ψυχή. Απομένουν μόνο ο Sergi, ο Nadal, ο Luis Enrique και ο Pep, που μαζί με τον φιλότιμο Abelardo, καλούνται να διασώσουν την ταύτιση των Καταλανών με την Barça.

Ο Nunez δεν δείχνει να συνειδητοποιεί την ιδιαιτερότητα της κατάστασης. Η Barça κατακτά άλλο ένα πρωτάθλημα το 1998-99 (και πάλι με ηγέτη τον Ribo) και η σχέση του προέδρου με τον προπονητή είναι εξαιρετική (πράγμα σπάνιο επί ημερών Nunez). Ο Van Gaal δεν χάνει την ευκαιρία να επαινεί τον πρόεδρο σε δημόσιες τοποθετήσεις του και ο ανασφαλής Nunez αυτό το εκτιμά ιδιαίτερα. Κανένας τίτλος όμως δεν ήταν ικανός να τους σώσει από την οργή του κοινού που φθάνει στο σημείο, ακούγοντας την αναγγελία της σύνθεσης από τα μεγάφωνα του Camp Nou, να αναρωτιέται αν πρόκειται για την Barcelona ή για μια ξένη ομάδα.

Ταυτόχρονα, ο ψυχρός χαρακτήρας του Ολλανδού τεχνικού, η αντιπαράθεση του με τον Rivaldo, οι κάκιστες έως και ανύπαρκτες σχέσεις του με τον Τύπο καθώς και το γεγονός ότι δεν φάνηκε να συνειδητοποίησε ποτέ τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Barça, δεν βοηθούν την κατάσταση.

Η προώθηση των αμούστακων Xavi (1998-99) και των Puyol - Gabri (1999-00) από την Β’ ομάδα, έμελλε να αποτελέσουν τρομερή επένδυση με το βλέμμα στο μέλλον, αλλά δεν αρκούν. Η, ομολογουμένως αποτυχημένη, χρονιά της εκατονταετίας, αποτελεί τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι της οργής. Στις 20 Μαϊου 2000, ο Luis Van Gaal φεύγει από την Βαρκελώνη. Είναι αλήθεια ότι η θητεία του όσον αφορά την κατάκτηση τίτλων (με δύο πρωταθλήματα και ένα κύπελλο Ισπανίας) δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αποτυχημένη. Η δήλωση του πάντως την ημέρα της αποχώρησης του, έμεινε στην ιστορία : «Φίλοι μου δημοσιογράφοι, συγχαρητήρια, τα καταφέρατε. Φεύγω.»  Δύο μήνες αργότερα, στις 23 Ιουλίου 2000, ο Nunez αποχωρεί από τον προεδρικό θώκο. Ένας τεράστιος κύκλος, γεμάτος από επιτεύγματα, πολλά προβλήματα και αντιφάσεις, έχει κλείσει.

Τίτλοι και προσφορά στον Σύλλογο

22 χρόνια είναι πολλά. Σχεδόν μια ζωή. Είναι τόσο μεγάλη η χρονική περίοδος, που καθίσταται σχεδόν αδύνατον σε οποιονδήποτε να αποφύγει τα λάθη. Πόσο μάλλον όταν στις δραστηριότητες του συμπεριλαμβάνονται τα καθήκοντα του προέδρου στον μεγαλύτερο σύλλογο του κόσμου. Η δομή του αφιερώματος αυτού, ίσως προκαλεί παρερμηνείες για τις προθέσεις μας.

Σκοπός μας, ήταν να δούμε πίσω από τα σημαντικά επιτεύγματα της διοίκησης Nunez, ώστε να υπάρξει ολοκληρωμένη πληροφόρηση για μια από τις σημαντικότερες περιόδους της μετά - δικτατορικής ιστορίας του συλλόγου. Ποτέ ένα νόμισμα δεν έχει μόνο μία όψη.  Ήρθε λοιπόν η στιγμή να μιλήσουμε και για την προσφορά του στην Barcelona.

Εγκαταστάσεις

Οι εγκαταστάσεις του συλλόγου, όταν ο Nunez ανέλαβε την προεδρία το 1978, σε σχέση με αυτές που άφησε το 2000, όταν η θητεία του έλαβε τέλος, θυμίζουν την σύγκριση μιας καλύβας με έναν ουρανοξύστη. Επί Nunez, το Camp Nou αναβαθμίστηκε και ανακαινίστηκε δύο φορές, πρώτα το 1982 και αργότερα το 1992, για να αποκτήσει (σχεδόν) την μορφή που έχει μέχρι και σήμερα. Κατασκευάστηκε επίσης το Mini Estadi (1982) έδρα της Β’ ομάδας. Κανένας άλλος σύλλογος στον κόσμο, δεν έχει την δυνατότητα να καυχιέται ότι παρέχει στην ομάδα νέων του, ένα γήπεδο όπως το Estadi (που είναι μια μικρογραφία του Camp Nou).

Ανακαίνιση έγινε και στο Palau Blaugrana (έδρα των υπολοίπων τμημάτων του συλλόγου) που αύξησε την χωρητικότητα του σε 8.500 καθημένους. Κατασκευάστηκε επίσης το εκπληκτικό μουσείο του συλλόγου (το 1984) και ίσως το σημαντικότερο όλων, αγοράστηκε από τον Nunez μια τεράστια έκταση στην περιοχή του San Joan Despi, μόλις 4.5 χλμ μακριά από το Camp Nou, στην οποία δημιουργήθηκε αργότερα, η σημερινή Ciutat Esportiva, ένα πρότυπο σύμπλεγμα προπονητικών κέντρων, που φιλοξενεί όλα τα τμήματα του συλλόγου, από τον Ιανουάριο του 2009. Εκεί φιλοξενείται πλέον και το νέο κτίριο της Masia.

Η ακίνητη περιουσία που άφησε ως προίκα στον σύλλογο ο Nunez, είναι πραγματικά ανεκτίμητη και δεν αξιοποιήθηκε δυστυχώς στον βαθμό που θα έπρεπε, από τις επόμενες διοικήσεις. 

Μέλη

Όταν ο Nunez ανέλαβε τα ηνία στην Barça, τα μέλη του συλλόγου έφθαναν περίπου τις 76.000 για να φθάσουν επί ημερών του, τις 100.000, ενώ οι σύνδεσμοι φίλων της Barcelona ανά τον κόσμο, αυξήθηκαν από 100 σε περίπου 9.000!

FC Barcelona δεν σημαίνει μόνο ποδοσφαιρικό τμήμα.

Για τον Nunez, Barcelona δεν σήμαινε μόνο ποδόσφαιρο και έτσι τα υπόλοιπα τμήματα του συλλόγου γνώρισαν μεγάλη άνθηση στα 22 χρόνια της προεδρίας του. Τα 35 τρόπαια της ομάδας μπάσκετ, τα 65 του χάντμπολ και τα 45 του χόκεϋ που κατακτήθηκαν στο διάστημα αυτό, αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα.

FC Barcelona σημαίνει ΚΑΙ ποδοσφαιρικό τμήμα

Τα 7 πρωταθλήματα που κέρδισε η ποδοσφαιρική ομάδα στην αναλογία των 22 ετών, φαντάζουν (και είναι) λίγα, αυτό όμως οφείλεται κυρίως σε άλλους αστάθμητους παράγοντες και όχι στον ίδιο τον Nunez. Συνοδεύτηκαν όμως και από 1 κύπελλο πρωταθλητριών Ευρώπης, 4 κύπελλα κυπελλούχων Ευρώπης, 1 ευρωπαϊκό super cup και άλλους 13 εγχώριους τίτλους. Επίσης από τον αγωνιστικό χώρο του Camp Nou παρέλασαν (όχι πάντα με επιτυχία) μερικοί από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών. Simonsen, Shuster, Maradona, Lineker, Laudrup, Stoichov, Koeman, Romario, Ronaldo, Rivaldo, είναι λίγες μόνο από τις μεταγραφές της περιόδου του. Η δημιουργία επίσης της dream team, (ασχέτως του τρόπου που διαλύθηκε) καταγράφεται στα συν του προέδρου.

Masia

Ένα από τα πρώτα πράγματα που οραματίστηκε και υλοποίησε, ήταν η στέγαση των ταλαντούχων παιδιών της ακαδημίας, που προερχόταν από περιοχές εκτός της πόλης της Βαρκελώνης. Με δική του πρωτοβουλία, το ιστορικό κτίριο (κατασκευασμένο το 1702) που κάποτε φιλοξενούσε τους αρχιτέκτονες που ασχολούνταν με την κατασκευή του Camp Nou και εν συνεχεία έγινε τόπος συνεδριάσεων των διοικητικών συμβουλίων της ομάδας, τροποποιήθηκε και μετατράπηκε στο σπίτι των μελλοντικών αστέρων της ομάδας ποδοσφαίρου, πολύ νωρίς μάλιστα, στο ξεκίνημα της θητείας του, μόλις το 1979.

Παρέλαβε έναν κατεστραμμένο, οικονομικά, σύλλογο και τον παρέδωσε σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση. Δραστηριοποιήθηκε επίσης έντονα στον τομέα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων (υπήρξε από τους πρωτοπόρους σε αυτόν τον τομέα) και στην εκμετάλλευση της εμπορικότητας του συλλόγου.

Η Δίκη και άλλες κατηγορίες

Στις 27 Ιουλίου 2011, ο Nunez καταδικάστηκε σε εξαετή φυλάκιση εξαιτίας του «Case Hacienda» ενός σκανδάλου στο οποίο ενεπλάκη και το οποίο έλαβε χώρα στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Σύμφωνα με τις κατηγορίες, μαζί με τον γιό του προχώρησαν σε δωροδοκίες δημοσίων προσώπων και πλαστογραφία, υπεξαιρώντας ποσά που αφορούσαν σε φορολογικές εκκρεμότητες της εταιρείας τους.

Ο Nunez ορκιζόταν ότι η υπόθεση αυτή δεν είχε σε τίποτα να κάνει με τον σύλλογο, ωστόσο η αποχώρηση του από την προεδρία της Barcelona, συνέπεσε με την αποκάλυψη του σκανδάλου, κάτι το  οποίο χρησιμοποίησαν προς όφελος τους, οι πολέμιοι του. Έπρεπε να περάσουν 11 χρόνια για να αποδειχτεί ότι το σκάνδαλο αυτό δεν είχε καμία απολύτως σχέση με τις δραστηριότητες του ως προέδρου της Barça.

Los Morenos

Η κόντρα του με τους Boixos Nois, οδήγησε στην σύσταση των Los Morenos, μιας ομάδας ανδρών ασφαλείας του προέδρου δηλαδή, οι οποίοι όμως κατηγορήθηκαν ότι με την ανοχή  του, προέβαιναν σε απαράδεκτες ενέργειες. Η αφαίρεση διαφόρων πανό (που καταφέρονταν εναντίον της διοίκησης) δια της βίας από τις κερκίδες του Camp Nou κατά την διάρκεια αγώνων, αλλά και  ο επηρεασμός με διάφορους τρόπους, των ψηφοφόρων του συλλόγου, ήταν μερικά από τα «ανδραγαθήματα τους».

Όταν ο Nunez αποφάσισε να σταθεί απέναντι στους Boixos Nois, οι αρχικές του προθέσεις που αφορούσαν στον περιορισμό της δράσης τους, κατέληξαν τελικά να μετατραπούν σε εναντίον του κατηγορίες για καταστρατήγηση της δημοκρατικότητας στο Camp Nou. Βέβαια, ο ίδιος δεν ήταν πάντα πολέμιος των φανατικών. Οι σχέσεις τους πέρασαν από χίλια κύματα, καθώς υπήρξαν και περίοδοι που τους δίδονταν προνόμια (όπως φθηνά εισιτήρια, δωρεάν εκδρομές σε εκτός έδρας αναμετρήσεις της ομάδας κ.τ.λ.) κάτι που προς το τέλος της θητείας του, προσπάθησε να περιορίσει.

Κάτι περισσότερο από ένας σύλλογος. Ή μήπως όχι;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο Nunez δεν πίστευε αρχικά στην ιδέα ότι η Barça είναι κάτι περισσότερο από ένας σύλλογος. Ίσως επειδή εκτιμούσε ότι αυτή η αντίληψη αποτελούσε τροχοπέδη, στην φιλοδοξία του να την μετατρέψει σε παγκόσμια δύναμη, ξεφεύγοντας από συνθήματα που, για τον ίδιο, αποτελούσαν τοπικιστικές προκαταλήψεις. Αυτή την θεώρηση του όμως, δεν δίστασε να την τροποποιεί κατά την διάρκεια της θητείας του, ανάλογα με τις περιστάσεις.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κατά τις επισκέψεις του ανά την Ισπανία, ενόψει εκλογών, όταν επρόκειτο να μιλήσει σε κοινό που δεν αποτελούνταν από Καταλανούς, χρησιμοποιούσε ήπια επιχειρηματολογία προσέγγισης προς την υπόλοιπη Ισπανία. Ακριβώς το αντίθετο έπραττε, όταν απευθυνόταν σε Καταλανούς. Επιβεβαιωμένα δε, στις δημόσιες συνομιλίες του με τον Gaspart χρησιμοποιούσε καταλανικά, ενώ στις ιδιωτικές τους, μιλούσαν ισπανικά.

Εγωισμός

Απομάκρυνε τον Johan Cruyff από την τεχνική ηγεσία της ομάδας για λόγους που στην πραγματικότητα, δεν είχαν απολύτως καμία σχέση με το ποδόσφαιρο. Επιχειρηματικές αντιδικίες με τον Ολλανδό και η λατρεία που έδειχνε ο κόσμος στο πρόσωπο του Cruyff, (ο οποίος είναι αλήθεια ότι σε πολλές δημόσιες τοποθετήσεις του, καταφερόταν εναντίον του) οδήγησαν τον Nunez στην απόφαση να τον αποπέμψει, με τρόπο ντροπιαστικό, χωρίς από τότε να χάνει την ευκαιρία να τοποθετείται δυσμενώς εναντίον του. Η στάση του εκείνη την περίοδο και η έλλειψη διαλλακτικότητας, δεν ωφέλησε ούτε τον σύλλογο, ούτε και τον ίδιο.  

Τα καλύτερα για τον Mourinho

Στις 24 Οκτωβρίου 2011, ο σχεδόν 80χρονος πλέον Nunez, προχώρησε σε δηλώσεις στήριξης και αναγνώρισης της προσφοράς, προς έναν άνθρωπο που έχει δείξει, εκτιμώ, μεγάλη ασέβεια στον σύλλογο τον οποίο μάλιστα είχε υπηρετήσει στο παρελθόν, λέγοντας: «Για τον Mourinho έχω μόνο ευχαριστίες. Ήταν ένας εξαιρετικός συνεργάτης μαζί με τον Robson, αλλά και στη συνέχεια με τον Van Gaal, διάστημα κατά το οποίο πήραμε δύο πρωταθλήματα. Αν έκανα ένα λάθος, αυτό ήταν που τον άφησα να φύγει για την Porto!»  Η αβροφροσύνη βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρείται κατακριτέα, αρκεί όμως να μην χρησιμοποιείται επιλεκτικά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Josep Lluis Nunez. Μεγάλος πρόεδρος; Οικονομικός αναμορφωτής της Barcelona; Ο άνθρωπος που την πέρασε στην σύγχρονη εποχή; Εκείνος που την γιγάντωσε σαν σύλλογο;  Ή μήπως ένας εγωιστής, ακροδεξιών πεποιθήσεων εργολάβος, που πλούτισε κατά την διάρκεια της δικτατορίας και χρησιμοποίησε την Barça για να επεκτείνει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες;

Σήμερα οι υποστηρικτές του έργου του είναι πολλοί, πολλοί είναι και οι αμφισβητίες του. Προσωπικά  εκτιμώ ότι η ιστορία έχει την υποχρέωση να καταγράφει περισσότερο και λιγότερο να κρίνει. Από πλευράς μου, επιδίωξα να αφήσω αυτήν ακριβώς την επιλογή, της εξαγωγής συμπερασμάτων δηλαδή και της κρίσεως, σε όσους υπομονετικά διαβάσατε αυτήν την (σχεδόν δίμηνης διάρκειας) έρευνα, που έκανα κάπου στα μέσα του 2012. Όπου αποτυπώθηκε η προσωπική μου εκτίμηση, επιδίωξα να υπάρχει και ο διακριτός διαχωρισμός από τα ιστορικά γεγονότα.  

Η προσπάθεια αφορούσε στην εστίαση σε περιστατικά που καταγράφηκαν (και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο) στο πέρασμα των χρόνων, πολλές φορές αντικρουόμενα μεταξύ τους (περίπτωση αποπομπής – επαναφοράς Shuster, πρόσληψη - απόλυση Cruyff), που προδίδουν και το περίπλοκο της προσωπικότητας του ανδρός και σε κάποια άλλα, όχι και τόσο γνωστά (ανταρσία Esperia) αλλά νομίζω σημαντικά, για όποιον επιθυμεί να γνωρίζει λεπτομέρειες της ιστορίας του συλλόγου, που μέχρι και σήμερα καλύπτονται με ένα πέπλο μυστηρίου.

Πηγές : El Pais , EL9, El Mundo, El Economista, Don Balon, La Vanguardia, FCBarcelona.cat, El Mundo Deportivo, Sport, Diario GOL, Marca, Diari d’ Andorra, Cronica Economica d’ Andorra, El Periodico, El Punt, Manuel Vazquez Montalban,  Jaume Sobreques Callico, Guardian.