Neymar Σύμβολο μιας άλλης εποχής

Η μεταγραφή του Neymar στην PSG από την Barcelona, έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του ποδοσφαιρικού κόσμου και όχι άδικα. Το ποσό με το οποίο εξαγοράστηκε η ελευθέρας του ποδοσφαιριστή, προκαλεί πραγματικά ίλιγγο. 222.000.000€. Σχεδόν ντρέπεσαι να το γράψεις. Η μετακίνηση του Βραζιλιάνου αποτελεί πλέον την κορύφωση (;) μιας τελείως διαφορετικής εποχής για το ποδόσφαιρο. Μιας εποχής που ας μην κοροϊδευόμαστε, δεν ξεκίνησε τώρα, απλά μέσω της περίπτωσης του Neymar, βρήκε το σύμβολο της.

Ο χάρτης του Ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου τροποποιείται ήδη και σε σύντομο χρονικό διάστημα, η μορφή του θα έχει αλλάξει δραματικά. Οι παραδοσιακές δυνάμεις του χώρου στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν τη δυναμική τους κάνουν υπαναχωρήσεις που αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία τους. Το παιχνίδι είναι σκληρό και είναι επίσης για λίγους. Η ψαλίδα πλέον έχει σπάσει και το χάσμα είναι τρομακτικό. Χώρος, χρόνος και ευκαιρίες για εκπλήξεις, θα είναι σύντομα έννοιες απαγορευτικές.

Στο πρόσφατο παρελθόν έλαβαν χώρα μεταγραφές που επίσης προκάλεσαν αντιδράσεις. Στην Ισπανία, ποδοσφαιριστής αγοράστηκε από σύλλογο που έλαβε εγγυήσεις από τράπεζα, η οποία είχε διασωθεί νωρίτερα μέσω δανείου που εξασφάλισε από την Ε.Ε.

Στην Αγγλία, μεγιστάνες από τις τέσσερεις γωνιές του κόσμου ανέλαβαν συλλόγους χαμηλού βεληνεκούς, μετατρέποντας τους σταδιακά σε εν δυνάμει κολοσσούς, μέσω πανάκριβων μεταγραφών και επενδύσεων. Το ίδιο συνέβη και στη Γαλλία.

Στην Ιταλία, επιχειρηματίες από την Άπω Ανατολή και την Αμερική πήραν στον έλεγχο τους το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών ορισμένων από τους σημαντικότερους συλλόγους της χώρας.

Στη Γερμανία, o Dietrich Mateschitz, ιδιοκτήτης πασίγνωστης εταιρείας ενεργειακών ποτών, αγόρασε - επανίδρυσε την Λειψία η οποία ανέβηκε 4 κατηγορίες σε 7 αγωνιστικές περιόδους και βρέθηκε πέρυσι να διεκδικεί τον τίτλο της πρωταθλήτριας στη Bundesliga. Ο ίδιος άνθρωπος εξαγόρασε το 2005 την Αυστριακή Austria Saltsburg την οποία μετονόμασε σε RB Saltsburg. Το ίδιο έκανε και στην Αμερική με την εξαγορά των MetroStars που μετονομάστηκαν σε NY Red Bulls. Παγκοσμιοποίηση.

Οι ποδοσφαιριστές δεν είναι πλέον ιδιοκτησία μόνο των ομάδων (ούτε αυτό ήταν σωστό) αλλά και σκιωδών εταιριών που διαχειρίζονται τα δικαιώματα τους. Θυμηθείτε την αιφνιδιαστική μετακίνηση των Tevez και Mascherano στην West Ham το 2006. Δύο από τα μεγαλύτερα ονόματα της Αργεντινής, που ήταν στο στόχαστρο των σημαντικότερων συλλόγων της Ευρώπης, αποκτήθηκαν από μια μικρομεσαία ομάδα της Premier League για να φύγουν, ο μεν Mascherano μετά από έξι μήνες για την Liverpool, ο δε Tevez  την αμέσως επόμενη περίοδο για την Man Utd. Μέρος των δικαιωμάτων τους διαχειριζόταν η εταιρεία Media Sports Investements.

Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του Neymar. Η μετακίνηση του ποδοσφαιριστή στην Barcelona από την Santos, προκάλεσε δικαστικές διαμάχες και οδήγησε εν τέλει στην τιμωρία της Barcelona από τις Αρχές στην Ισπανία. Από τα σχεδόν 100.000.000€ που στοίχησε η απόκτηση του, η Santos καρπώθηκε μόλις τα 27.000.000€. Τα υπόλοιπα πήγαν σε τρίτους και κατά κύριο λόγο στην εταιρεία management N&N, της οποίας διαχειριστής είναι ο πατέρας του ποδοσφαιριστή.

Το σύστημα scouting των ομάδων είναι πλέον έτσι δομημένο, ώστε τα ταλέντα να ανακαλύπτονται πριν καν πιστοποιήσουν τις δυνατότητες τους. Θυμάστε τις εποχές που «ανακαλύπταμε» διάφορα νέα ταλέντα σε διεθνείς διοργανώσεις; Αν τις θυμάστε, καλύτερα να τις ξεχάσετε. Κανένας παίκτης δεν μπορεί να αποτελέσει πλέον ευχάριστη έκπληξη. Οι δυνατότητες τους ανιχνεύονται από την προ-εφηβική ηλικία.

Όταν ο Neymar έκανε το υπερατλαντικό ταξίδι για λογαριασμό της Barcelona το 2013, δεν ήταν ένα παιδί που έκανε την είσοδο του σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Δεν ήταν ένας ακόμη Rivaldo που έχασε μέρος της οδοντοστοιχίας του από υποσιτισμό στην παιδική του ηλικία.

Διεθνής ήδη από τα 18 του και βασικό (από τότε) στέλεχος της Selecao, έγινε ο πρώτος Βραζιλιάνος αθλητής που η φωτογραφία του  φιγουράρισε στο εξώφυλλο του περιοδικού ΤIME, κάτι που δεν συνέβη παλαιότερα με μύθους του αθλητισμού της χώρας, όπως ο Ayrton Senna και ο Pele. 

Το πρόσωπο του είχε γίνει ήδη εξώφυλλο σε διάσημα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ από τις χορηγικές συμφωνίες που είχε υπογράψει, μεταξύ άλλων με κολοσσούς όπως η Nike, Panasonic, Red Bull, Volkswagen, ακόμη και με την πανίσχυρη τράπεζα Santander Group, καρπωνόταν ετησίως ένα ποσό που έφθανε στα 20.000.000€, χωρίς να υπολογίζονται καν τα χρήματα του συμβολαίου του με την Santos.

Ο Neymar είναι το σύμβολο/λαμπρό υβρίδιο της νέας εποχής στο ποδόσφαιρο, γιατί μπορεί ταυτόχρονα με τις ντρίμπλες και τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες, να πέφτει κάτω στο πρώτο λεπτό ενός αγώνα με σκοπό να εστιάσουν οι κάμερες στα νέα του παπούτσια. 

Γιατί μπορεί να ακολουθεί την περιοδεία/προετοιμασία μιας ομάδας από την οποία έχει αποφασίσει ότι θα φύγει, μόνο γιατί το επιβάλλουν οι χορηγοί και μετά να πετάγεται μέχρι την Κίνα, πάλι για διαφημιστικούς λόγους. 

Γιατί ανάγκασε ουσιαστικά ένα κράτος να πληρώσει την ρήτρα εξαγοράς του συμβολαίου του και τον Πρόεδρο ενός άλλου (Macron) να συγχαρεί δημόσια τον ιδιοκτήτη της ομάδας η οποία θα απολαμβάνει τις υπηρεσίες του έως το 2022.

Και η Barcelona; Όχι φυσικά, δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Είναι κομμάτι του νέου χάρτη. Τα χρήματα που καρπώθηκε από την αποχώρηση του Βραζιλιάνου, θα τα χρησιμοποιήσει με τη σειρά της για να πάρει ποδοσφαιριστές από άλλους συλλόγους, οι οποίοι επίσης δεν θα επιθυμούν να τους χάσουν. 

Κάνοντας μια υπόθεση εργασίας, δεν είναι πιο ηθικό να δίνεις 100.000.000€ στη Liverpool ή στη Dortmund, αποσπώντας ποδοσφαιριστές στους οποίους οι ομάδες τους στηρίζουν τα αγωνιστικά τους πλάνα.

Ακόμη κι αν είσαι ένας ιστορικός σύλλογος, ακόμη κι αν τα κίνητρα που έχει κάποιος για να φορέσει τα blaugrana είναι εμφανώς διαφορετικά και περισσότερα από τα πετροδολάρια της PSG, η ουσία είναι πάλι η ίδια: Τα χρήματα κάνουν τη διαφορά. 

Και η Barcelona, δυστυχώς, δεν αποτελεί πλέον την εξαίρεση του κανόνα. Το 2008 υπό προεδρίας Laporta, Puyol και Iniesta ταξίδεψαν για διαφημιστικούς λόγους στην Τασκένδη, πρωτεύουσα του Uzbekistan, μιας χώρας όπου οι καταγγελίες για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι στην ημερήσια διάταξη. 

Από τα τέλη του 2010, υπό προεδρίας Rosell ο σύλλογος αποφάσισε να ενώσει το μέλλον του με το Κατάρ, όπου επίσης οι αναφορές για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (και όχι μόνο) είναι πυκνές. Λεφτά, λεφτά, λεφτά, όλο και λιγότερη έμφαση στις ακαδημίες, όλο και λιγότερη διάθεση για (ελεγχόμενο έστω) αγωνιστικό ρίσκο, παρά την δεδομένη επιτυχία της περιόδου (κυρίως) 2008-2011.  

Ο Καταλανικός σύλλογος υπήρξε το σημαντικότερο προπύργιο (σε επίπεδο δυναμικής) μιας άλλης, πιο ρομαντικής εποχής για το ποδόσφαιρο. Υπήρξε όμως. Δεν είναι πλέον. Τουλάχιστον όχι στον βαθμό που θα ήθελαν τα εκατομμύρια των φίλων της, κάτι που έχω ήδη επισημάνει από το 2013, μέσω μιας σχετικής μεγάλης έρευνας. 

Και οι συνέπειες της υπαναχώρησης (σε επίπεδο φιλοσοφίας) της Barcelona στο βωμό της ανταγωνιστικότητας, ήταν βέβαιο ότι μακροπρόθεσμα θα είχε και αρνητικές εκφάνσεις. Αυτό, είναι κατά την άποψη μου το διακύβευμα και όχι ποιος θα πάρει τη θέση του Neymar, στα αριστερά της blaugrana επίθεσης.