Ballon d'Or Τόσο σημαντικό, όσο ασήμαντο

Όταν ακούμε για την πατρίδα του ποδοσφαίρου, το μυαλό κάποιων πηγαίνει στην Αγγλία, άλλοι θυμούνται την Λατινική Αμερική, κανένας όμως δεν αναφέρεται στην Γαλλία. Κι’ όμως ένα γαλλικό περιοδικό ευθύνεται για την αντιπαράθεση εκατομμυρίων ποδοσφαιρόφιλων σε σχέση με το ποιος είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον κόσμο. Μια ιδέα του France Football πριν από σχεδόν 60 χρόνια, είναι σήμερα ένα από τα σημαντικότερα ετήσια αθλητικά γεγονότα.

Το France Football ιδρυμένο ένα χρόνο μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι ένα δεκαπενθήμερο αθλητικό περιοδικό που εστιάζει σε θέματα επικαιρότητας του ποδοσφαίρου ανά την Ευρώπη. Θεωρείται άκρως αξιόπιστο σε σχέση με την θεματολογία του και το 1956, 10 χρόνια μετά την ίδρυση του, καθιέρωσε το σημαντικότερο βραβείο που απονέμεται σήμερα σε ποδοσφαιριστή: την περιβόητη Χρυσή Μπάλα.

Συζητήσεις επί συζητήσεων, διαφωνίες, σχεδόν μανιακή καταγραφή στατιστικών, αποτελούν την ρουτίνα γύρω από αυτόν τον θεσμό, στον οποίο και οι ίδιοι οι σύλλογοι δίνουν μεγάλη σημασία, αφού οι εκάστοτε νικητές, του ομολογουμένως καλαίσθητου βραβείου, το παρουσιάζουν σε πανηγυρικές τελετές μπροστά στους οπαδούς των ομάδων στις οποίες αγωνίζονται. Η συνένωση του δε, από το 2010 και έπειτα, με το βραβείο που απένειμε έως τότε η FIFA στον καλύτερο ποδοσφαιριστή του κόσμου ετησίως, του προσέδωσε ακόμη περισσότερο κύρος.

Είναι όμως τελικά τόσο σημαντικό όσο παρουσιάζεται ή αποτελεί ένα καλά στημένο πανηγυράκι στον βωμό της διαφήμισης και του αδυσώπητου marketing που σχεδόν ορίζει τις σύγχρονες συνισταμένες του ποδοσφαίρου;

Προσπαθώντας να φανούμε δίκαιοι, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η ψηφοφορία δείχνει αρκούντως εντυπωσιακή. Δικαίωμα ψήφου έχουν οι προπονητές και οι αρχηγοί των εθνικών ομάδων όλου του κόσμου, καθώς και 96 δημοσιογράφοι ποδοσφαίρου, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι έγκριτοι ανταποκριτές του περιοδικού ανά τον κόσμο. Ένα εκλογικό σώμα που σίγουρα έχει ειδίκευση στο αντικείμενο, προσδίδει και το απαιτούμενο κύρος. Η διαδικασία μοιάζει σχεδόν τέλεια, όμως δεν είναι.

Πέρα από τα αντικειμενικά κριτήρια, υπάρχει και το στοιχείο της υποκειμενικότητας που παίζει τον δικό του ξεχωριστό ρόλο. Πολλοί προπονητές αλλά και ποδοσφαιριστές ψηφίζουν γνωρίζοντας ότι η απόφαση τους μπορεί να έχει επιπτώσεις την επόμενη ημέρα στην δουλειά, καθώς η ψηφοφορία δεν είναι μυστική αλλά δημοσιοποιείται αναλυτικά. 

Αν λοιπόν έχεις υπό τις οδηγίες σου ή είσαι συμπαίκτης με τον δεύτερο κατά την γνώμη σου, καλύτερο παίκτη στον κόσμο, θα ψηφίσεις εναντίον του; 

Επίσης την λίστα των υποψηφίων (50 στον αριθμό) την καταρτίζει το ίδιο το France Football ενώ επιπρόσθετα το βραβείο για έναν λόγο που προσωπικά δεν κατάλαβα ποτέ, δεν αφορά τις επιδόσεις των παικτών σε μια αγωνιστική περίοδο, αλλά σε μια ημερολογιακή χρονιά. Όμως στο ποδόσφαιρο οι πρωταθλήτριες ομάδες σε συλλογικό επίπεδο, κατέχουν τους τίτλους τους από Ιούνιο σε Ιούνιο. Δεν υπάρχει πρωταθλητής, για παράδειγμα του 2013, αλλά πρωταθλητής 2012-13. Γιατί λοιπόν για τους αθλητές θα πρέπει να εφαρμόζονται διαφορετικά κριτήρια;

Προσπερνώντας αυτές τις, εκτιμώ λογικές, απορίες και ρίχνοντας μια ματιά στην λίστα των νικητών από το 1956 μέχρι και πέρυσι, συναντούμε μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του ποδοσφαίρου. Όμως με την εξαίρεση των Γερμανών αμυντικών Franz Beckenbauer – Matthias Sammer, του Ιταλού Fabio Cannavaro και του Ρώσου τερματοφύλακα Lev Yashin, όλοι οι υπόλοιποι νικητές αγωνίζονταν από το κέντρο και μπροστά. Μιλάμε λοιπόν για βραβείο που αφορά τον καλύτερο παίκτη στον κόσμο ή τον καλύτερο επιθετικό – μεσοεπιθετικό?

Γιατί θα πρέπει να δεχτούμε ότι ο μοναδικός τερματοφύλακας τα τελευταία 60 χρόνια που άξιζε αυτό το βραβείο, ήταν η «μαύρη αράχνη» δηλαδή ο Lev Yashin; Και αντίστοιχα την τελευταία εικοσαετία, δεν υπήρξαν τεράστιοι παίκτες που επαναπροσδιόρισαν την θέση του αμυντικού, εκτός του Fabio Cannavaro; 

Φυσικά και υπήρχαν και η απορία γίνεται μεγαλύτερη καθώς το εκλογικό σώμα δεν αποτελείται από πιτσιρικάδες που μαγεύονται από ένα γκολ ή μια ντρίπλα, αλλά από έμπειρους ανθρώπους που μπορούν να εκτιμήσουν ότι στο ποδόσφαιρο εκτός από τα γκολ και την φαντασία, θα πρέπει να επιβραβεύονται και άλλα πράγματα.

Εδώ λοιπόν ίσως μπορούμε να βάλουμε στην εξίσωση και την έννοια του marketing. Αυτήν που θέλει εδώ και πολλά χρόνια, να δημιουργεί μονίμως φανταστικές αντιπαραθέσεις στο μυαλό των φιλάθλων. Pele ή Maradona; Zidane ή Ronaldinho; Messi ή Cristiano; Συμπληρώστε όποια ονόματα θέλετε.

Το σύστημα έχει ανάγκη από ήρωες και επειδή οι ήρωες πάντα έχουν αμφισβητίες, το σύστημα προσφέρει απλόχερα και αντί-ήρωες. Το σύστημα έχει ανάγκη από «καλά» παιδιά και «κακά» παιδιά; Κανένα πρόβλημα. Εσείς απλά διαλέξτε ποια φανέλα θα αγοράσετε, με ποια πρότυπα θα ταυτιστείτε. Απ’ όλα έχει ο μπαξές.

Και δώσε κυνήγι στατιστικών, τόσα γκολ ο ένας, τόσα ο άλλος. Τόσα με πέναλτι ο ένας, τόσα με το κεφάλι ο άλλος. Ο κόσμος μπαίνει σε ένα τρυπάκι που αρχίζει πλέον και ξεφεύγει από αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να είναι το ποδόσφαιρο: Δηλαδή απόλαυση και επιβράβευση (και) της ομαδικότητας. Όσοι αγαπούν τον Messi, δεν χαίρονται να βλέπουν τις παραστάσεις του Cristiano και όσοι προτιμούν τον Πορτογάλο, προσπαθούν να λοιδορήσουν τον Messi.

Όλοι μαζί στήνονται στους δέκτες τους για να παρακολουθήσουν τα ετήσια γκαλά της FIFA, θαρρείς και έχει καμιά αξία να βλέπεις τέτοιους παικταράδες στριμωγμένους σε κακόγουστα κοστούμια οίκων μόδας.

Αν αυτό είναι το ποδόσφαιρο και αυτό προσφέρει η Χρυσή Μπάλα, προτιμήστε να αγοράσετε μια μπαλίτσα και βγείτε στις αλάνες (όσες έχουν απομείνει) για να παίξετε. Γιατί ποδόσφαιρο είναι η αλάνα και όχι τα αμφιθέατρα της FIFA στο κοσμοπολίτικο Monaco. Καλή χρονιά σε όλους και όλες!