Η Σιωπή του Zubizarreta

Η αυλαία του 2015 βρήκε την Μπαρσελόνα να πανηγυρίζει για μια σεζόν στην οποία κέρδισε 5 από τους 6 τίτλους που διεκδίκησε, επαναλαμβάνοντας σχεδόν, το 6/6 του 2009. Για το επίτευγμα αυτό γράφτηκαν εκατοντάδες χιλιάδες λέξεις, απουσίαζε όμως μία: Tο όνομα ενός ανθρώπου που έχει δικαίωμα να θεωρεί εαυτόν, κομμάτι αυτής της επιτυχίας. Μόνος ίσως που το μνημόνευσε, ήταν ο Xavi στο περσινό του αντίο. Ο λόγος για τον Andoni Zubizarreta.  

O "Zubi" δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Από τους πιο επιτυχημένους τερματοφύλακες στην ιστορία των blaugrana, πήρε το καλοκαίρι του 2010 τη σκυτάλη του τεχνικού διευθυντή από τον Txiki Begirstain και παρέμεινε στο πόστο έως και τον Γενάρη του 2015 όταν και απολύθηκε με αφορμή μια σειρά κακών εμφανίσεων της ομάδας και πραγματική αιτία την αλληλουχία δυσάρεστων γεγονότων για το club, για κάποια από τα οποία στοχοποιήθηκε αδίκως.

Ο Zubizarreta οδηγήθηκε στην έξοδο από τον μη εκλεγμένο -τότε- πρόεδρο Bartomeu, για να ατονίσουν οι φωνές δυσαρέσκειας του κόσμου, που γίνονταν ολοένα και πιο ηχηρές όποτε η ομάδα αγωνιζόταν στο Camp Nou. Στη διάρκεια της -σχεδόν- πενταετούς θητείας του, επικρίθηκε σκληρά ως ο μοναδικός υπεύθυνος για τις μεταγραφικές αστοχίες εκείνης της περιόδου. Και είναι αλήθεια ότι έκανε λάθη.

Δεν ευθύνεται όμως ούτε για την αποχώρηση του Guardiola, ούτε για την τιμωρία - απαγόρευση μεταγραφών από την FIFA, ούτε για τις παρατυπίες στην υπόθεση της μεταγραφής του Neymar, ούτε (κάτι όχι ευρέως γνωστό) για το γεγονός ότι ο Rosell επέλεξε το καλοκαίρι του 2013 τον Tata Martino, αγνοώντας την εισήγηση του Βάσκου, που πρότεινε τότε να αντικατασταθεί ο αείμνηστος πλέον Tito Vilanova από τον Luis Enrique.

Πως λοιπόν είναι δυνατόν να φορτωθούν στις πλάτες του τεχνικού διευθυντή, όλα τα ανομήματα και τα λάθη μιας διοίκησης; Ήταν τελικά τόσο κακός όσο τείνει να μείνει στο θυμικό των οπαδών;  Ένα χρόνο από την αποχώρηση του, θα επιχειρήσουμε να κάνουμε τον δικό μας απολογισμό.

Ο ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΑΜΥΝΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ (Ή ΜΑΛΛΟΝ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ)

Όταν ο Zubizarreta ανέλαβε καθήκοντα, μια από τις πρώτες κινήσεις του ήταν η αποδέσμευση του 31χρονου -τότε- Rafa Marquez. Ο σπουδαίος Μεξικανός είχε ταλαιπωρηθεί από σοβαρό τραυματισμό την προηγούμενη σεζόν και παρότι είχε υπογράψει συμβόλαιο μέχρι το 2012, αφέθηκε ελεύθερος. Αυτομάτως η Μπαρσελόνα έμεινε με το δίδυμο Puyol - Pique στο κέντρο της άμυνας. Η ανάγκη απόκτησης ενός τρίτου έμπειρου κεντρικού αμυντικού ήταν κοινή διαπίστωση ειδικών και μη. Από το καλοκαίρι του 2010 και για 3 συναπτές σεζόν όμως, δεν αποκτήθηκε ούτε ένας!

Δεν θα είναι υπερβολή αν ειπωθεί ότι η λειψανδρία στο κέντρο της άμυνας είχε ως αποτέλεσμα να παίζει πολλές φορές τραυματίας ο Carles Puyol, προκαλώντας έτσι το τέλος της καριέρας του, πολύ νωρίτερα απ' ότι και ο ίδιος υπολόγιζε.

Οι πρώτοι κεντρικοί αμυντικοί που αφίχθησαν στη Βαρκελώνη επί Zubizarreta, ήταν οι Vermaelen και Mathieu μόλις το καλοκαίρι του 2014, λίγους μήνες δηλαδή πριν ο ίδιος αποχωρήσει. Ο Βέλγος αποκτήθηκε τραυματίας και ο Γάλλος παρότι συνεισέφερε σημαντικά την σεζόν 2014-15, κόστισε δυσανάλογα πολλά σε σχέση με την ηλικία του.

Ο δε Mascherano όσο φιλότιμος κι αν αποδείχθηκε, δεν είναι κεντρικός αμυντικός, ούτε αποκτήθηκε αρχικά ως τέτοιος. Όσο για τον πανάκριβο Alex Song, ο Zubi πίστευε ότι έφερνε έναν "νέο Mascherano" που θα έδινε ανάσες στον Busquets και λύσεις στην άμυνα, αλλά το μόνο που προσέφερε τελικά ο Καμερουνέζος, ήταν θέματα σε περιοδικά μόδας λόγω των ενδυματολογικών του επιλογών. Χίλιες φορές να παρέμενε ο εργάτης Keita (που έφυγε ως ελεύθερος). Παρεμπιπτόντως, ο Song ανήκει ακόμη στην Μπαρσελόνα...

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ

Μία από τις πρώτες μεταγραφές του Zubi το καλοκαίρι του 2010, ήταν ο Javier Mascherano. Και μπορεί ο Αργεντινός να προοριζόταν αρχικά για αντικαταστάτης του Yaya Toure, ωστόσο καθιερώθηκε από τον Pep Guardiola στο κέντρο της άμυνας και αποτελεί μέχρι και σήμερα πυλώνα της ομάδας. Τα χρήματα που δαπανήθηκαν για την αγορά του (€27.000.000) μοιάζουν λίγα σε σχέση με την μετέπειτα προσφορά του. Κατά λάθος ή όχι, ο Zubizarreta πίστωσε την Μπάρσα με ένα διαμάντι ήθους και αγωνιστικής προσφοράς, που το πιστώνεται και ο ίδιος.

Ο CESC ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ XAVI ΚΑΙ O THIAGO ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΠΡΙΝ ΓΙΝΕΙ XAVI

Ζήτημα Xavi δεν υπήρξε ποτέ. Υπήρξε όμως η -μάλλον πρώιμη- ανησυχία για την διάδοχη κατάσταση. Η απόκτηση του Cesc Fabregas το καλοκαίρι του 2011, προσέθεσε αγωνιστικούς πονοκεφάλους στον Pep και τους διαδόχους του και αφαίρεσε σχεδόν €40.000.000 από τα ταμεία του club, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για περαιτέρω ενίσχυση. Όλα αυτά για ένα απωθημένο του Rosell που έψαχνε την πρώτη του ηχηρή μεταγραφή ως πρόεδρος της Μπάρσα. Ο Cesc -αδιαμφισβήτητης ποδοσφαιρικής αξίας- ήταν μεν προϊόν της Masia, αλλά γαλουχήθηκε ποδοσφαιρικά στην Αγγλία και αδυνατούσε να βρει αγωνιστικό ρόλο, κάτι που -βάσει καθηκόντων- ο Zubi θα έπρεπε να διαγνώσει/παρέμβει ή τέλος πάντων διαφοροποιήσει την θέση του, εγκαίρως.

Και αν ο Cesc κακώς αποκτήθηκε ή τέλος πάντων αποκτήθηκε νωρίτερα απ' ότι ίσως θα έπρεπε καθότι ο Xavi ήταν ακόμη ακμαίος, ο Thiago Alcantara αποχώρησε το καλοκαίρι του 2013, ακριβώς δηλαδή όταν το άστρο του Xavi άρχισε να τρεμοσβήνει. Το λες και έλλειψη timing..

Η αποχώρηση του -πάντως ανυπόμονου- Βραζιλιάνου που κατέληξε στην Bayern του Μονάχου, είναι κατά την άποψη του υπογράφοντος ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην σύγχρονη αγωνιστική ιστορία του συλλόγου και ο σχεδόν κωμικός τρόπος με τον οποίο ενεργοποιήθηκε η ρήτρα πώλησης του, βαρύνει σε μεγάλο βαθμό τον Zubizarreta.

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ

Σε μια από τις πρώτες του συναντήσεις με τον Zubizarreta, ο Luis Enrique του εξήγησε ότι επιθυμούσε την απόκτηση ενός μέσου με χαρακτηριστικά διαφορετικά από εκείνα που διέθεταν οι ήδη υπάρχοντες παίκτες του ρόστερ. Ο Zubi του ετοίμασε μια λίστα στην κορυφή της οποίας υπήρχε το όνομα του Ivan Rakitic. Ο Lucho ενθουσιάστηκε, ο Zubizarreta έκλεισε τα αυτιά του στο κάλεσμα του manager του Kroos (και στο κράξιμο του κόσμου λέω εγώ) και η Μπάρσα βρήκε -σε εξαιρετική τιμή- το κομμάτι που έλειπε από το κέντρο της.

Μετά από ταλαιπωρία ενάμισι έτους οι Καταλανοί βρήκαν έναν παίκτη που προσέθεσε νέα στοιχεία στο παιχνίδι της ομάδας, πέτυχε γκολ στον τελικό του Champions League και μετρίασε το αίσθημα ορφάνιας που προκάλεσε η -σταδιακή- αποχώρηση του Xavi.

JORDI ALBA (ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΛΟΓΟ)

Ο τελευταίος παίκτης της Μπαρσελόνα που έπαιζε όλη την γραμμή από την αριστερή πλευρά του γηπέδου, ήταν ο Sergi Barjuan την εποχή που και ο Zubizarreta έπαιζε ακόμη μπάλα. Από την αποχώρηση του και για μια δεκαετία, η Μπάρσα τέτοιον παίκτη δεν είχε. Τον έφερε ο Zubi το καλοκαίρι του 2012. Ο Jordi Alba ήταν προσωπική του επιλογή και τον ευχαριστούμε όλοι γι αυτό.

ERIC ABIDAL

Καμία δικαιολογία - κανένας αντίλογος. Ο Abi έπρεπε να τελειώσει την καριέρα του στην Μπαρσελόνα, η παρουσία του στα αποδυτήρια ήταν σημαντική -σε μια περίοδο αποχωρήσεων σημαντικών προσώπων- και ο Zubizarreta όφειλε να θέσει βέτο για την παραμονή του. Η διοίκηση, αφού αρχικά υποσχέθηκε στον Γάλλο ότι θα του ανανεώσει το συμβόλαιο, μετά τον άφησε ελεύθερο αθετώντας τον λόγο της. Η αποχαιρετιστήρια συνέντευξη Τύπου ήταν μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του club.

Η φωτογραφία του Zubi στο ίδιο κάδρο με τον δακρυσμένο Abi και τον γελαστό Rosell, έμεινε θλιβερό ενθύμιο της χειρότερης ίσως στιγμής του στη Μπαρσελόνα.

DAVID VILLA ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΤΡΟΛΑΡΙΣΜΑ

O David Villa πωλήθηκε -σχεδόν ως τελειωμένος- για ψίχουλα στην Atletico της Μαδρίτης που εκείνη τη χρονιά (2013-14) ήταν η άμεση ανταγωνίστρια της Μπάρσα, της πήρε το πρωτάθλημα και την απέκλεισε και από το Champions League. Ε, ναι.. αυτά..

ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ

Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο David Villa προσέφερε στην Μπάρσα, αλλά πράγματι όταν αποχώρησε από τη Βαρκελώνη, ήταν σχεδόν τελειωμένος ή τέλος πάντως δεν ήταν ο Villa του Wembley και είχε επίσης ένα τεράστιο ετήσιο συμβόλαιο με τους Καταλανούς. Η αποχώρηση του προκάλεσε αντιδράσεις περισσότερο λόγω της ιδιαίτερης συμπάθειας που έτρεφαν στο πρόσωπο του οι οπαδοί των blaugrana, παρά επειδή ήταν ένα σημαντικό λάθος.

ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΕ ΕΝΑΝ ΧΡΟΝΟ

Ο Zubizarreta ήταν υπέρμαχος της επιλογής Luis Enrique από το καλοκαίρι του 2013 αλλά ο Rosell επέλεξε τον Tata Martino για να αποχωρήσει από την προεδρία πριν ο Αργεντινός χάσει το πρωτάθλημα εκείνης της περιόδου (2013-14) μέσα στο Camp Nou από την Atleti. Το τηλεφώνημα στον Αστουριανό έγινε τελικά από τον τεχνικό διευθυντή της Μπάρσα τον Μάιο του 2014 με καθυστέρηση σχεδόν ενός χρόνου. Την συνέχεια την ξέρουμε όλοι.

"Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο θα ήθελα να γινόταν ο Pep Guardiola, ο δικός μας Alex Ferguson. Να έμενε εδώ για δεκαετίες. Ο Luis Enrique πέρασε την ίδια αμφισβήτηση με εκείνη που είχε περάσει ο Pep. Ο κόσμος δεν κατάλαβε ότι στόχος του δεν ήταν να αλλάξει τον τρόπο παιχνιδιού της ομάδας, αλλά να τον εξελίξει."

El Periodico Ιανουάριος 2016

FIFA

Η πρόκληση του αγωνιστικού και μεταγραφικού σχεδιασμού μιας ομάδας όχι για μία, αλλά για δύο αγωνιστικές περιόδους, θα ήταν δύσκολο έργο ακόμη και για τον ικανότερο τεχνικό διευθυντή ποδοσφαίρου του κόσμου. Ο Zubizarreta όμως παρότι δεν συγκαταλέγεται ούτε στο TOP-10 της σχετικής λίστας, εκ του αποτελέσματος δεν τα πήγε καθόλου άσχημα.

Πριν βιαστείτε λοιπόν να γελάσετε για τον... Douglas (αν και μάλλον δεν τον θυμάται κανείς) ας θυμηθούμε μαζί ότι έκανε δεκτή την εισήγηση του Luis Enrique που ζήτησε την απόκτηση του Claudio Bravo και έφερε στην ομάδα και τον Marc Andre Ter Stegen που αποτελούσε προσωπική του επιλογή. Το κενό του αναντικατάστατου Victor Valdes δεν φάνηκε ποτέ και η Μπάρσα συνέθεσε ένα εξαιρετικό δίδυμο τερματοφυλάκων. Πολύ μεγάλη επιτυχία (για την οποία μάλιστα ο υπογράφων είχε τεράστιες επιφυλάξεις) ίσως η σημαντικότερη του, στην πενταετή του θητεία στο πόστο του τεχνικού διευθυντή. Για τον Rakitic και τους υπόλοιπους, τα είπαμε παραπάνω.

Για τον Suarez δε, οι περισσότεροι θα έλεγαν: "OK και ένας 10χρονος θα μπορούσε να επιλέξει τον Oυρουγουανό για την επίθεση της Μπαρσελόνα." Ναι μεν, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι δεν ήταν λίγοι εκείνοι που φοβόταν ότι ο Luisito θα δημιουργούσε προβλήματα συμπεριφοράς στην ομάδα. O Zubizarreta εγγυήθηκε προσωπικά ότι κάτι τέτοιο δεν υπήρχε περίπτωση να συμβεί και πραγματικά δεν συνέβη.

ΕΜΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΔΕΝ ΘΕΛΑΜΕ ΑΛΛΑ ΜΕΤΑ ΘΕΛΑΜΕ

Το μπέρδεμα με το καθεστώς και τον τρόπο πώλησης - δανεισμού παικτών κυρίως από την Β ομάδα μπορεί να συγκριθεί ίσως μόνο με την επική διαχρονική δήλωση του πάλαι ποτέ αντιπροέδρου του ... Εδεσσαϊκού. Με λίγα λόγια δεν βγάζεις άκρη με τίποτα.

Το κακό ξεκίνησε με τον Bojan που πωλήθηκε στην Roma το 2011, για να πάει στο μέσο της σεζόν στη Milan και να επιστρέψει μετά στην Μπάρσα, πριν ξαναφύγει δανεικός στον Ajax, με τελικό προορισμό την Αγγλία. Αν αγανακτήσατε, υπομονή μια παράγραφο ακόμη..

Τελευταίο παράδειγμα ο Denis Suarez που αποκτήθηκε το καλοκαίρι του 2013, δόθηκε δανεικός στη Σεβίλλη το 2014 με οψιόν επαναγοράς, αλλά οι Ανδαλουσιάνοι με έναν μαγικό τρόπο τον πούλησαν το 2015 στη Villarreal, με την Μπάρσα να εικάζεται ότι έχει ακόμη δικαίωμα να κάνει πρόταση επαναγοράς του. Κουράστηκα μόνο που το έγραψα... 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τις ημέρες που γράφεται αυτό το κείμενο, συμπληρώνεται ένας περίπου χρόνος από την ημέρα που ο Zubizarreta απολύθηκε από την Μπαρσελόνα. Ο Zubi που παρέμεινε σιωπηλός και κύριος μετά την αποχώρηση του, αποφάσισε να μιλήσει πριν μια βδομάδα στο el Periodico και ομολογώ ότι διαβάζοντας τη συνέντευξη του, συγκινήθηκα. Είναι κρίμα ένας -πρωτίστως- παίκτης θρύλος της ομάδας, να μείνει στη συνείδηση του κόσμου σαν ένας αποτυχημένος τεχνικός διευθυντής του συλλόγου τον οποίο, αν μη τι άλλο, υπηρέτησε πιστά για πολλά χρόνια και από πολλές θέσεις. Είναι ακόμη μεγαλύτερο κρίμα δε, να νιώθει ο ίδιος αποκομμένος από την οικογένεια της Μπάρσα.

Ο Zubizarreta δεν ήταν ο καλύτερος τεχνικός διευθυντής που θα μπορούσε να έχει η Μπαρσελόνα. Οι ικανότητες του είναι περιορισμένες. Αυτό το διαπιστώσαμε.

Δεν μπορεί όμως να αμφισβητηθεί και το γεγονός ότι υπηρέτησε τον σύλλογο σε μια πολύ ταραχώδη και δύσκολη περίοδο μετάβασης στην μετά - Pep εποχή, που στιγματίστηκε από την τραγική απώλεια του Tito Vilanova, την κόντρα νυν και πρώην προέδρων, την περιπέτεια υγείας του Abidal, την τιμωρία της FIFA και τις δικαστικές περιπέτειες μιας μεταγραφής στην οποία ο ίδιος δεν αναμείχθηκε καν (περίπτωση Neymar). Οι τίτλοι που κατέκτησε η Μπαρσελόνα πέρυσι, ναι, ανήκουν και σ' αυτόν. Γι' αυτό θα μου επιτρέψετε να κλείσω αυτό το άρθρο, με μερικά δικά του λόγια, από την συνέντευξη του στο el Periodico:

"Το μεγάλο μου άγχος από την πρώτη ημέρα που ανέλαβα καθήκοντα, ήταν να διατηρήσουμε ζωντανή την ιδέα και την φιλοσοφία παιχνιδιού της Μπαρσελόνα. Μπορούμε να μιλήσουμε για την Μπάρσα των 5 κυπέλλων, για τον Mihels, τον Johan, τον Neeskens. Μπορούμε να μιλήσουμε για τον Cruyff ως ιδρυτή της φιλοσοφίας, για τον Paco Seirullo, τον Pep, τον Tito, τον Xavi, τον Iniesta, τον Luis Enrique.. Δεν θέλω να ξεχάσω κανέναν και είναι πολλοί. Αλλά τα πνευματικά δικαιώματα της φιλοσοφίας, του τρόπου παιχνιδιού ανήκουν αποκλειστικά στην Μπαρσελόνα. Από αυτήν ξεκίνησαν όλα. Και ξέρετε γιατί είναι τόσο δύσκολος ο τρόπος της Μπάρσα; Γιατί δεν έχεις έναν καθρέφτη να κοιτάξεις, ώστε να δεις τα λάθη σου, αφού καμία άλλη ομάδα δεν παίζει με αυτόν τον τρόπο. Δεν υποτιμώ καμία ομάδα, υπάρχουν και άλλοι τρόποι να κερδίζεις, ίσως εξίσου όμορφοι, αλλά αν τους ακολουθούσαμε, δεν θα ήμασταν πια η Μπάρσα."

El Periodico Ιανουάριος 2016