Lucho και Pep. Δυο ομάδες, ένας μύθος

Η απαστράπτουσα πορεία της Μπαρσελόνα από τον Φλεβάρη του 2015 μέχρι και σήμερα, με οδήγησε σε μερικές σκέψεις πέρα και έξω από τις τρομερές επιδόσεις των Trident (Messi, Suarez, Neymar) η προβολή των οποίων γεμίζει -όχι αδίκως σε ότι αφορά το αγωνιστικό σκέλος, αλλά σε βαθμό που μάλλον κουράζει όταν επεκτείνεται έξω από τις γραμμές του γηπέδου- τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και το σύνολο των socials.

Καταλήγω ότι η εξιδανίκευση από την μια μεριά, που φτάνει στα όρια του μύθου και η απομυθοποίηση από την άλλη, απέχουν ένα τσιγάρο δρόμο. Τις χωρίζει μια λεπτή κλωστή. Έχει αποδειχθεί άπειρες φορές. Στην περίπτωση της Μπαρσελόνα δεν χρειάζεται να γυρίσουμε πολύ πίσω τον χρόνο για να το διαπιστώσουμε.

Η έναρξη της σεζόν 2015-16, δεν ήταν ακριβώς εντυπωσιακή για τους Καταλανούς. Προβληματική προετοιμασία, 16 τραυματισμοί παικτών μέχρι και τον περασμένο Οκτώβρη, απαγόρευση μεταγραφών, μια τεσσάρα από την Athletic στο ισπανικό Super Copa, 2 ήττες στις πρώτες 7 αγωνιστικές της La Liga -η μία εκ των οποίων με ακόμη μια μεγαλοπρεπή τεσσάρα από την Celta- αρκούσαν για να ξεχάσει ο κόσμος το treble και να αρχίσουν ξανά οι συζητήσεις για την ανεπάρκεια του Luis Enrique, τον τέταρτο επιθετικό που έλειπε μετά την αποχώρηση του Pedro, τα προβλήματα στην άμυνα, κτλ κτλ.

Η επιβλητική εμφάνιση όμως στο Bernabeu και η νίκη με 0-4 στα τέλη του Νοέμβρη σε συνδυασμό με την εν γένει αγωνιστική άνοδο που συνεχίζεται μέχρι και την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, άλλαξαν και πάλι την ατζέντα και τώρα περάσαμε στο άλλο άκρο, με τον κόσμο πλέον να αναρωτιέται:

Είναι αυτή η Μπαρσελόνα, καλύτερη από την Pep team; Είναι καλύτερος ο Luis Enrique από τον Pep Guardiola;

O ίδιος ο Luis Enrique όταν παρουσιάστηκε από την Μπαρσελόνα τον Μάιο του 2014 είχε παρακαλέσει τους εκπροσώπους του Τύπου να μην τον συγκρίνουν με τον Pep, συμπληρώνοντας ότι "ελπίζω όμως να το κάνετε στο μέλλον, γιατί αυτό θα σημαίνει ότι η ομάδα θα έχει κερδίσει τίτλους." Να λοιπόν, που οι τίτλοι ήρθαν και μαζί επανήλθε και το ερώτημα.

Η απάντηση όμως (εφόσον υφίσταται) δεν μπορεί να δοθεί πριν κλείσει (νομοτελειακά) και ο κύκλος του Αστουριανού στην Βαρκελώνη. Ο Pep ήταν προπονητής της Μπάρσα για 4 σεζόν, ο Luis Enrique διάγει μόλις την δεύτερη χρονιά του στον πάγκο των Καταλανών. Είναι λοιπόν νωρίς για οριστικά συμπεράσματα, αλλά δεν είναι νωρίς για ορισμένες διαπιστώσεις.

Η συμπλήρωση 100 αγώνων στον πάγκο των blaugrana για τον Lucho, δίνει κάποια πρώτα στοιχεία κυρίως σε επίπεδο αριθμών και τίτλων, που χωρίς να είναι αμελητέες συνθήκες δεν οδηγούν από μόνες τους στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Αναλύοντας τες ωστόσο, παρατηρούμε τα εξής:

Σε αυτούς τους πρώτους 100 αγώνες, η Μπάρσα του Luis Enrique υπερέχει σε απόλυτους αριθμούς με 80 νίκες (ποσοστό 80%) έναντι 71 νικών της Μπάρσα του Pep (ποσοστό 71%) αλλά υστερεί σε τίτλους (με 5 έναντι 6) στο ίδιο διάστημα. Οι ήττες είναι περίπου οι ίδιες (9 για τον Luis Enrique - 10 για τον Guardiola) όπως και το παθητικό στην άμυνα (72 γκολ κατά, έναντι 76) ενώ διαφοροποίηση υπάρχει στην επιθετική συγκομιδή (282 γκολ υπέρ, έναντι 242).

Από την παράθεση των παραπάνω δεδομένων προκύπτει ότι και οι δύο ομάδες έπαιξαν επιθετικό ποδόσφαιρο σκοράροντας πολλά γκολ, κράτησαν ανέπαφη την εστία τους περίπου τις ίδιες φορές (51 έναντι 46) ενώ το ποσοστό κατοχής της μπάλας που επί εποχής Pep ήταν αστρονομικό, διατηρήθηκε σχεδόν στα ίδια επίπεδα και επί Lucho.

Οι ομοιότητες μοιάζουν πολλές, κάτι που δεν θα πρέπει να προξενεί εντύπωση καθώς μιλάμε για την Μπαρσελόνα που διατηρεί μια συγκεκριμένη αγωνιστική φιλοσοφία εδώ και πολλές δεκαετίες, ανεξαρτήτως της -κατά περιόδους- αποτελεσματικότητας της ή μη.

Επειδή όμως οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια, υπάρχουν και σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο περιόδων. Για να μπορέσουμε να τις αναλύσουμε θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε τις ομάδες των δύο treble. Δηλαδή την πρώτη χρονιά του Pep (2008-09) και την πρώτη του Luis Enrique (2014-15)

H Μπάρσα της περιόδου 2008-09 ήταν ένα σύνολο που δημιουργούσε από το ύψος του κέντρου με την άνεση που του προσέφερε η ταυτόχρονη παρουσία των Iniesta, Xavi και Busquets (ή Toure). Η κυκλοφορία της μπάλας ήταν αδιάκοπη και η μορφή που δέσποζε ήταν εκείνη του -τότε- ακμαίου Xavi που τελείωσε εκείνη τη σεζόν έχοντας στο ενεργητικό του 10 γκολ και 30 ασίστ, όσες είχε συνολικά σχεδόν η επιθετική τριάδα των blaugrana (Messi-17, Eto'o-7, Henry-10).

H Μπάρσα της περιόδου 2014-15 ήταν μια διαφορετική ιστορία. Με τον Xavi πλέον σε δεύτερο ρόλο, η ανάπτυξη έγινε εκ των πραγμάτων περισσότερο άμεση, η μπάλα μεταφερόταν (με την καθοριστική συμβολική του Rakitic) με μεγαλύτερη ταχύτητα -και λιγότερες συνεργασίες-  από την άμυνα στην επίθεση, εκεί όπου μεταφέρθηκε το κέντρο βάρος του παιχνιδιού με τη νέα επιθετική τριάδα των Messi, Neymar και Suarez να κλείνει τη σεζόν με απολογισμό 66 ασίστ, τις διπλάσιες δηλαδή από την αντίστοιχη τριάδα της σεζόν 2008-09.

Ο Luis Enrique γνωρίζοντας ότι Xavi δεν γεννιούνται κάθε μέρα, ζήτησε από την διοίκηση την απόκτηση ενός μέσου με διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνα που έχουν τα παιδιά που βγαίνουν από τη Masia (Rakitic) και πόνταρε στην ικανότητα για δημιουργία (σαφώς υψηλότερη από εκείνη των Eto'o και Henry) των Suarez και Neymar. Ο Ουρουγουανός  κατά κύριο λόγο τον δικαίωσε, τελειώνοντας τη σεζόν με 24 ασίστ. Ακόμη 11 προσέφερε ο Βραζιλιάνος.

Επανέφερε επίσης τον Messi στην θέση από την οποία ξεκίνησε την περίοδο 2008-09, δηλαδή στο δεξί άκρο της επίθεσης, δίνοντας του την ελευθερία να γυρίζει και πιο πίσω. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό: O Αργεντινός πέτυχε πέρυσι 58 γκολ και μοίρασε 31 ασίστ έναντι των 38 και 17 αντίστοιχα της περιόδου 2008-09. Το false 9, θέση-επινόηση στην οποία τον είχε καθιερώσει ο Pep, μπορεί να είχε αποδώσει στο παρελθόν, αλλά ήδη από την περίοδο 2011-12 έμοιαζε περισσότερο να πνίγει τον Leo, παρά να τον απογειώνει και αυτό ο Lucho το διέγνωσε.

Η Μπάρσα του Luis Enrique είναι διαφορετική από την Μπάρσα του Pep Guardiola. Δεν έχει την πολυπλοκότητα και τους αυτοματισμούς εκείνης της ομάδας, ίσως δεν έχει την ίδια φαντασία, δεν κυριαρχεί σε επίπεδο τακτικής και έντασης με τον τρόπο που εκείνη το έκανε, δεν πιέζει τόσο ψηλά, δεν έχει τον ίδιο ρυθμό, δεν έχει τόσο πολύ...Masia στο ρόστερ της.

Έχει όμως τον ρεαλισμό που η Pep team δεν είχε, είναι πολύ καλύτερη αμυντικά, έπαψε να δέχεται μόνιμα γκολ από στημένες φάσεις και έγινε γενικότερα πιο σκληρή (παρόλο που πλέον δεν υπάρχει Puyol). Έμαθε επίσης να μένει κάποιες φορές μερικά μέτρα πιο πίσω και να χτυπάει θανατηφόρα στις αντεπιθέσεις, κλείνοντας τα αυτιά στις μουρμούρες των -πάντα απαιτητικών της- οπαδών, μοιάζει γενικότερα πιο υποψιασμένη -κυρίως- στις εκτός έδρας αναμετρήσεις.

Η Μπάρσα του Luis Enrique δεν θυσιάζει την φιλοσοφία της για τα αποτελέσματα, αλλά δεν θυσιάζεται και στο βωμό της φιλοσοφία της, όπως πολλές φορές συνέβη στην -χρυσή- περίοδο του Pep.

Το αν είναι καλύτερη ή όχι, θα το κρίνει η ιστορία, θα το κρίνουν τα αποτελέσματα της, η διάρκεια της και στο τέλος της ημέρας θα το κρίνει η υποκειμενικότητα του καθενός μας ξεχωριστά. Για τον υπογράφων, η θέαση της Pep team είναι κάτι που δύσκολα θα βρει αντίδοτο στο μυαλό και την καρδιά, αλλά η άποψη αυτή δεν είναι παρά μόνο μια ακόμη υποκειμενική ματιά.

Όταν ο Pep Guardiola ανέλαβε την Μπαρσελόνα, απευθυνόμενος στον κόσμο από το μικρόφωνο στο Camp Nou είπε ότι: "Σας δίνω τον λόγο μου ότι θα προσπαθήσουμε. Δεν ξέρω αν θα κερδίσουμε τρόπαια, αλλά θα επιμείνουμε. Δέστε τις ζώνες σας γιατί θα περάσουμε όμορφα."

Όταν ήρθε η σειρά του Luis Enrique να απευθύνει τον αντίστοιχο χαιρετισμό ανέφερε ότι: "Κύριος στόχος μας είναι στο τέλος της σεζόν να είστε όλοι υπερήφανοι για την δουλειά και την προσπάθεια που θα καταβάλουμε."

Εκείνα τα πρώτα λόγια των δύο ανδρών -που και οι δύο υπήρξαν στο παρελθόν παίκτες σύμβολα στη Βαρκελώνη- μοιάζουν πολύ και δεν μοιάζουν τυχαία. Είναι θεώρηση και πεποίθηση μου εδώ και πολλά χρόνια, ότι αποτελεί συστατικό επιτυχίας για οποιονδήποτε επίδοξο προπονητή της Μπάρσα, το να έχει φορέσει νωρίτερα την φανέλα της ομάδας. Να ξέρει από μέσα τις ιδιαιτερότητες (που υφίστανται και είναι δαιδαλώδης) του club.

Έχω επίγνωση ότι πρόκειται για μια άποψη που δεν τυγχάνει αποδοχής, αλλά στα επιχειρήματα μου που συμπεριελάμβαναν την θητεία των Cruyff και τον Pep, ήρθε πλέον να προστεθεί και ένα ακόμη: Η επιτυχία του Luis Enrique. Όλοι τους έκαναν σοβαρά λάθη κατά την διάρκεια της θητείας τους, κανένας τους όμως δεν απέτυχε στον βασικό στόχο της εξέλιξης της αγωνιστικής ταυτότητας σε συνδυασμό με την διατήρηση της φιλοσοφίας του συλλόγου και της κατάκτησης τίτλων.     

Ορισμένοι καταφεύγουν σε υπεραπλουστεύσεις. Για πολύ κόσμο, δεν υπάρχει καμία Μπάρσα του Luis Enrique, όπως δεν υπήρξε ποτέ και η Μπάρσα του Pep. Υπάρχει απλά εκείνη της μαγικής τριάδας των Messi, Suarez και Neymar και αντίστοιχα υπήρξε η Μπάρσα του Messi, του Xavi και του Puyol. Για τους ίδιους ανθρώπους προφανώς δεν υπήρξε ποτέ και η Μπάρσα του Cruyff, αλλά υπήρξε μόνο εκείνη των Romario, Laudrup και Stoichkov.

Όλοι θυμούνται ότι ο Ronaldinho ηγήθηκε της αγωνιστικής αναγέννησης που ξεκίνησε από την περίοδο 2003-04, αλλά κανένας δεν θυμάται ότι ο Rijkaard παραμένει ακόμη και σήμερα ο μοναδικός προπονητής με τον οποίο η Μπαρσελόνα κατέκτησε ΑΗΤΤΗΤΗ το Champions League (Παρίσι 2006). Ας γίνουμε λίγο περισσότερο δίκαιοι.  

Η παρουσία σπουδαίων ποδοσφαιριστών προεξάρχοντος του Messi, προφανώς και καθόρισε την ξέφρενη πορεία της Μπαρσελόνα την τελευταία δεκαετία (και όχι μόνο), αλλά αυτό δεν θα γινόταν ποτέ αν δεν υπήρχαν στην άκρη του πάγκου οι άνθρωποι εκείνοι που κατάφεραν να εκμεταλλευτούν το ταλέντο των παικτών τους και να τους εμπνεύσουν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Την επόμενη φορά που θα επιχειρήσουμε να πούμε "έλα μωρέ, με τέτοιους παίκτες και εγώ τα ίδια θα έκανα", ας έχουμε στο μυαλό μας και το παραπάνω ενδεχόμενο.