Υγρό ποδόσφαιρο

Είκοσι μήνες… Τόσος είναι ο χρόνος που απαιτείται σε μια ομάδα, για να προσαρμοστεί και να λειτουργήσει με τον τρόπο που επιθυμεί ο Pep Guardiola. Η διαπίστωση αυτή, ανήκει στον Marti Perarnau, επιστήθιου φίλου του Καταλανού τεχνικού, όπως την κατέθεσε στο «Pep Evolucion», ένα από τα δύο υπέροχα βιβλία που έγραψε και τα οποία πραγματεύονται την γενικότερη φιλοσοφία του Pep για το ποδόσφαιρο.

Ο Guardiola ανακοινώθηκε ως νέος προπονητής της Manchester City, τον Ιούλιο του 2016. Είκοσι δύο μήνες μετά, η ομάδα του κατέκτησε το πρωτάθλημα Αγγλίας, συγκεντρώνοντας 100 βαθμούς και έχοντας ενεργητικό 106 γκολ. Και τα δύο στατιστικά, αποτελούν ρεκόρ όλων των εποχών στην αγγλική Premier League. Και τα δύο, συνέβησαν σχεδόν εντός του χρονοδιαγράμματος που ανέφερε ο Perarnau.

«Δεν περιμένω από τις ομάδες μου να παίζουν όπως συνέβαινε το 2009 ή το 2011» λέει ο Pep στον φίλο του, Paco Seirul.lo. και συνεχίζει:

«Παρότι γνωρίζω ότι σήμερα είμαι καλύτερος προπονητής απ’ ότι ήμουν πριν από 8 χρόνια, το ίδιο συμβαίνει και με τον Jurgen Klopp, τον Antonio Conte και τους υπόλοιπους. Και οι παίκτες επίσης, ξέρουν πολύ περισσότερα, αναπτύσσουν σύνθετες δεξιότητες πλέον.»

H διαπίστωση του Pep, τον οδηγεί στο επόμενο βήμα, στην επόμενη ερώτηση, την οποία φυσικά απαντά ο ίδιος:

«Πως καθορίζουμε λοιπόν την διαρκή εξέλιξη του ποδοσφαίρου; Θα έλεγα πως είναι η διαδικασία της σύνθεσης ανόμοιων τακτικών, παρόλο που αυτό δεν συμβαίνει ποτέ με γραμμικό τρόπο. Στο πρόσφατο παρελθόν, υπήρξαν ομάδες που κυριάρχησαν με επιθετικό ποδόσφαιρο και πρωτοβουλία κινήσεων στο γήπεδο. Υπήρξαν όμως και εκείνες που κέρδισαν τεράστιες διακρίσεις παίζοντας πιο άμεσα και με άκρως αμυντικό προσανατολισμό ή καταφέρνοντας απλά να προσαρμόζουν το παιχνίδι τους σε εκείνο των αντιπάλων τους.»

Υπάρχει λοιπόν ο σωστός τρόπος παιχνιδιού; Κάποιο εγχειρίδιο επιτυχίας για τις ομάδες, που οφείλουν να ακολουθούν ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους; Σύμφωνα με τον Pep, όχι.

«Έτσι ήταν πάντα και έτσι θα συμβαίνει και στο μέλλον, αλλά δεν πρέπει να συγχέουμε τις πρόσκαιρες επιτυχίες μιας ομάδας, που έρχονται με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, με την μακροπρόθεσμη εξέλιξη του ίδιου του ποδοσφαίρου» λέει ο Guardiola και προχωρά σε μια προσωπική του διαπίστωση, που συμπυκνώνει ίσως την φιλοσοφία του:

«Έχω την εντύπωση πως το ποδόσφαιρο θα συνεχίσει να ενσωματώνει κάθε μοντέλο παιχνιδιού, είτε αυτό είναι αμυντικό, είτε είναι επιθετικογενές, μέχρι να επιτευχθεί ο τελικός στόχος, που δεν είναι άλλος από το ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, ένα είδος ρευστού, υγρού ποδοσφαίρου που προσαρμόζεται και αποδίδει κάτω από όλες τις συνθήκες.»

Πως μπορεί να γίνει όμως αυτό; Πόση πειθαρχία απαιτείται, ειδικά όταν μιλάμε για έναν προπονητή που όσες ευαισθησίες έχει, άλλο τόσο αυστηρός και πιεστικός γίνεται με τους παίκτες του. Ο ίδιος εξηγεί:

«Η πειθαρχία στο ποδόσφαιρο δεν είναι ένα άκαμπτο πράγμα. Είναι ελαστική. Ελαστική πειθαρχία. Αυτό απαιτείται. Η τακτική μιας ομάδας, ιδεατά θα έπρεπε να εφαρμόζεται σε μια διάταξη 1-10. Ένας τερματοφύλακας δηλαδή και 10 παίκτες που μπορούν να παίξουν σε οποιαδήποτε θέση και να ανταπεξέρχονται σε οποιονδήποτε ρόλο. Όχι ένα άκαμπτο σύστημα, μια συγκεκριμένη διάταξη στο γήπεδο. Όταν καταλάβεις ότι έχεις τους ποδοσφαιριστές που απαιτούνται για να παίξεις με αυτόν τον τρόπο, οργανώνεις την ομάδα σου ώστε να ανεβοκατεβαίνει στο γήπεδο αρμονικά και έχεις τη δυνατότητα να τους χρησιμοποιείς σε όλες τις θέσεις. Το ονομάζω ποδόσφαιρο των τεσσάρων εποχών, για όλες τις συνθήκες.»

Αυτό το ποδόσφαιρο, το τόσο δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη, δεν είναι εφεύρεση του Guardiola. Προηγήθηκαν πολλές ομάδες και πολλοί προπονητές που επιχείρησαν να το εφαρμόσουν, προσθέτοντας ο καθένας, το δικό του ξεχωριστό λιθαράκι στην πυραμίδα που επιχειρεί να αναστρέψει και να ανατρέψει τον τρόπο που ο κόσμος αντιλαμβάνεται το λαοφιλέστερο άθλημα στον κόσμο.

Η River Plate του 1940, η εθνική Ουγγαρίας, ο Alfredo di Stefano, o Kubala, o Helmut Schon στη Γερμανία, το Σοβιετικό τρίο των Maslov-Beskov-Lobanovsky. O Arrigo Sacchi και ο Johan Cruyff αργότερα, όλοι τους υπήρξαν αρχιτέκτονες του απόλυτου αλλά και ιδιαίτερου «ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου». Ωστόσο ο πατριάρχης του, δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Mihels της διαστημικής Ολλανδίας του ’74.

Συνεχιστής της αναζήτησης για το απόλυτο ποδόσφαιρο, είναι χωρίς καμία αμφιβολία ο Pep Guardiola.

«Το πρόβλημα με τον Guardiola, είναι πως πρέπει να διαχειρίζεται με προσοχή τον βαθμό της πίεσης που ασκεί στους ποδοσφαιριστές του. Ο Domenec Torent συχνά χρησιμοποιεί ένα λάστιχο προπόνησης για να προσομοιάσει τη σχέση του Pep με τους παίκτες του. Τους ωθεί στα όρια τους, αποφασισμένος να τους κάνει να βγάλουν τον καλύτερο εαυτό τους, ρισκάροντας όμως να τους χάσει ή να χαθεί και ο ίδιος κατά τη διαδικασία. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αποτραβιέται ανά διαστήματα, να χαλαρώνει λίγο, κάτι το οποίο ακόμη δεν έχει επιτύχει.» γράφει ο Perarnau στον επίλογο του βιβλίου του.

Το δικό του λιθαράκι στην εξέλιξη του ποδοσφαίρου βέβαια, ο Pep το έχει ήδη -μετά βεβαιότητας- βάλει, σε πείσμα όλων όσων επιχειρούν να τον αποδομήσουν. Οι αμφισβητίες του είναι πολλοί, έχουν πάντα επιχειρήματα -πολλές φορές φθηνά- και είναι και επίμονοι. Αλλά όπως έχει γράψει και ο αείμνηστος Cruyff: «Ο κόσμος συνεχίζει να σε ενοχλεί και να προσπαθεί να σε διαβάλλει, έως ότου αντιληφθεί πως είσαι ιδιοφυΐα.»