Στη Barcelona δεν μπορείς να κάνεις υπαναχωρήσεις

Σε ένα απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του αείμνηστου Johan Cruyff, ο Ιπτάμενος Ολλανδός αναφέρεται στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να αναλάβει κάποιος καθήκοντα προπονητή στη Barcelona. Σας το παραθέτω, σε ελεύθερη μετάφραση από την αγγλική έκδοση.

Όταν ο Joan Laporta ανέλαβε τη διοίκηση της Barcelona, ζήτησε τη γνώμη μου σε σχέση με τα πρόσωπα που θα αναλάμβαναν τη θέση του προπονητή και του τεχνικού διευθυντή αντίστοιχα.

Στο επίπεδο της Barcelona δεν μπορείς να κάνεις υπαναχωρήσεις. Ούτε για τον σύλλογο, ούτε για το άτομο που θα αναλάβει τη δουλειά, όποια δουλειά κι αν είναι αυτή.

Σκέφτηκα πολύ σοβαρά την κατάσταση. Τι χρειαζόταν το club και τι θα έπρεπε να κάνει ο νέος προπονητής. Κατέληξα ότι ο Frank Rijkaard πληρούσε τα κριτήρια.

Πρότεινα λοιπόν εκείνον για προπονητή και τον Txiki Begirstain για το πόστο του τεχνικού διευθυντή και τα πράγματα πήραν γρήγορα το δρόμο τους, γιατί ο Laporta στην επταετή (2003-2010) θητεία του αποτέλεσε την εξαίρεση του κανόνα που θέλει τους προέδρους των ομάδων να αποφασίζουν για όλα.

Πάντα εκπλήσσομαι από τον τρόπο που άνθρωποι (χωρίς τις απαραίτητες ικανότητες) κρίνουν προπονητές. Αυτός εξάλλου είναι και ο λόγος που βλέπουμε τόσο συχνά να διαπράττονται μεγάλα σφάλματα.

Αποφάσεις που λαμβάνονται από μέλη διοικήσεων και διευθυντές που δεν έχουν ιδέα για τις βασικές παραμέτρους τέτοιων κινήσεων και βασίζονται σε συνεντεύξεις και συνεδριάσεις διοικητικών συμβουλίων για να καταλήξουν στην κατάλληλη επιλογή.

Αυτό που προσπαθώ να πω, είναι ότι στο πεδίο των προπονητών απαιτείται βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης για να επιλέξεις το κατάλληλο άτομο για την κατάλληλη θέση.

Γι’ αυτό στέκομαι πάντα αμήχανος όταν βλέπω με ποιον τρόπο χειρίζονται πολλοί μεγάλοι σύλλογοι τέτοιες αποφάσεις. Κακές επιλογές μπορεί να έχουν τεράστιες συνέπειες και συχνά οι ζημιές μπορεί να είναι μακροχρόνια επιζήμιες για τις ομάδες.

Δεν γίνεται να προσλαμβάνεις οποιονδήποτε για πρώτο προπονητή. Πρέπει να ταιριάζει στον σύλλογο. Μια ομάδα κορυφής, μεσαίας ή χαμηλής δυναμικότητας απαιτεί συχνά τρεις διαφορετικούς τύπους προπονητών, κι’ αυτό γιατί δεν είναι μόνο η ποιότητα των παικτών που διαφέρει αλλά και το επίπεδο των προκλήσεων.

Το ίδιο ισχύει και για τον τεχνικό διευθυντή που θα πρέπει να προφυλάσσει την ιστορία και την παράδοση της ομάδας ενώ ταυτόχρονα έχει τον ρόλο του συνδετικού κρίκου μεταξύ διοίκησης και προπονητή-παικτών. Τεχνικός διευθυντής που αγνοεί αυτές τις γραμμές και ακολουθεί τη δική του ατζέντα, είναι καταστροφικός για τον σύλλογο που υπηρετεί.

Το ξεκίνημα του Frank στη Barcelona δεν ήταν εύκολο, αλλά είχε τη δυνατότητα να αφοσιωθεί στο αγωνιστικό του πλάνο, εξαιτίας των χειρισμών του Laporta που κράτησε την ομάδα μακριά από πολιτικές που περιτριγυρίζουν παραδοσιακά την Barcelona και την κάνουν να μοιάζει με ενεργό ηφαίστειο.

Η πίστη, η εμπιστοσύνη και η στήριξη στα πρόσωπα που έχουν επιλεχθεί, είναι συστατικά απόλυτα απαραίτητα σε clubs όπως η Barcelona και ο Ajax και όχι μόνο στις δύσκολες αλλά και στις καλές περιόδους.

Έμεινα έκπληκτος όταν κατά την διάρκεια της πρώτης φάσης με τον Rijkaard στα ηνία (το φθινόπωρο του 2003) τότε δηλαδή που υπήρχε ο μεγαλύτερος κίνδυνος κάτι να πάει στραβά, εκείνος που αποδείχθηκε αδύναμος κρίκος ήταν ο Sandro Rosell, ο άνθρωπος που έμελλε να διαδεχθεί τον Laporta στη προεδρία του συλλόγου.

Ο Rosell (τότε αντιπρόεδρος) που είχε νωρίτερα θητεύσει ως διευθυντικό στέλεχος της Nike στη Βραζιλία, είχε αποκτήσει καλές σχέσεις με τον Luis Felipe Scolari και ήθελε να τον φέρει στη Βαρκελώνη εκμεταλλευόμενος το κακό ξεκίνημα του Rijkaard. Η πρόταση του απορρίφθηκε από τον Laporta που ήταν αποφασισμένος να μείνει πιστός στο αρχικό πλάνο.

Ο Rosell (μαζί με μερικούς ακόμη από την διοίκηση του 2003) ήθελε να οδηγήσει τη Barcelona σε μια νέα κατεύθυνση, σε ένα τελείως διαφορετικό αγωνιστικό μοντέλο και για να το κάνει αυτό χρειαζόταν συγκεκριμένο τύπο προπονητή και τεχνικού διευθυντή. Όταν όμως μετά το δύσκολο ξεκίνημα η ομάδα άρχισε να αποδίδει, έμεινε μόνος και παραιτήθηκε εν τέλει το καλοκαίρι του 2005, μερικούς μήνες πριν η ομάδα κατακτήσει το δεύτερο Champions League της ιστορίας της, στο Παρίσι το 2006.

Αυτό που χρειάζεται σε ένα club όπως η Barcelona, είναι ενέργειες που να ακτινοβολούν στυλ. Και τέτοιες ήταν η πρόσληψη του Rijkaard αρχικά και του Pep Guardiola στη συνέχεια, δυο ποδοσφαιριστών με τους οποίους είχα δουλέψει όταν ήμουν προπονητής του Ajax και της Barcelona αντίστοιχα.

Όταν ο Joan Laporta με ρώτησε γιατί πρέπει να τους επιλέξει, του εξήγησα ότι εκτός του ότι γνωρίζουν το στυλ ποδοσφαίρου που ταιριάζει στην ομάδα, πρόκειται για δυο ανθρώπους που μπορούν να προσφέρουν στον σύλλογο μια εικόνα ηρεμίας και ευφυούς διαχείρισης.

Πλέον είναι ξεκάθαρο τι εννοούσα με εκείνα τα λόγια. Δεν είναι μόνο ότι ο Pep έγινε ένας προπονητής-νικητής, είναι περισσότερο ο τρόπος που κερδίζει και πως το διαχειρίζεται όλο αυτό. Όταν ανέλαβε την Barca B, του είπα πως οφείλει να κρατήσει τον πρόεδρο μακριά από τα αποδυτήρια, να είναι ο μόνος που θα παίρνει τις αποφάσεις και τελικά, να ζει και να πεθαίνει με τις ιδέες του. Όπως και ο Rijkaard, αποτελούν παράδειγμα για τους νέους ανθρώπους, μια θετική επιρροή για όποιον σύλλογο κι αν εργάζονται.