Ούτε ορφανά του Pep, ούτε προδότες

Η Barcelona μπαίνει στο τελευταίο κρίσιμο τρίμηνο της σεζόν όντας σε θέση ισχύος κυρίως σε ότι έχει να κάνει με το πρωτάθλημα Ισπανίας. Βρίσκεται 8 βαθμούς μπροστά από την δεύτερη Atletico (και υπερτερεί σε περίπτωση ισοβαθμίας) ενώ έχει κερδίσει και στο Bernabeu την Ρεάλ Μαδρίτης την οποία θα υποδεχθεί στο Camp Nou στις αρχές Μαϊου.

Με 11 αγωνιστικές να απομένουν μέχρι το φινάλε της φετινής La Liga, οι blaugrana είναι το φαβορί για την κατάκτηση του εγχώριου τίτλου, βρίσκονται στον τελικό του Copa del Rey, ενώ στο Champions League υποδέχονται την Chelsea στη φάση των 16 του θεσμού, μετά το 1-1 του Stamford Bridge. Τα μέτωπα παραμένουν ανοικτά αλλά η ομάδα βρίσκεται εντός όλων των στόχων που τέθηκαν από το περασμένο περιπετειώδες καλοκαίρι, συνθήκη που όμως δεν είναι ικανή ώστε να αποτρέψει τις ενστάσεις για τον τρόπο που αγωνίζεται.

Φαίνεται λοιπόν ότι μεταξύ των οπαδών έχουν δημιουργηθεί δύο τάσεις. Η μία παρουσιάζεται ενοχλημένη από τον «αγωνιστικό ορθολογισμό» που προτάσσει ο Valverde, κάνοντας λόγο για μια Barcelona που είναι «βαρετή και προβλέψιμη» με έλλειμμα φαντασίας στο παιχνίδι της, σχεδόν κυνική και με μοναδικό γνώμονα το κυνήγι των αποτελεσμάτων ενώ θεωρεί «ιεροσυλία» την διάταξη 4-4-2, παραλλαγές της οποίας χρησιμοποιούν συχνά φέτος οι blaugrana. Καταλογίζει επίσης ευθύνες στον προπονητή για τον παραγκωνισμό ορισμένων παικτών και την εμμονή στην χρησιμοποίηση άλλων που -φαινομενικά- δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα.

Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται όσοι θεωρούν πως η ομάδα έχει αποτάξει επιτέλους την «αγωνιστική αφέλεια» που την χαρακτήριζε στο πρόσφατο παρελθόν αλλά και την εμμονή σε συγκεκριμένo σχηματισμό (λέγε με 4-3-3) ο οποίος κατά την εκτίμηση τους, δεν μπορεί να υποστηριχθεί από τους παίκτες που βρίσκονται πλέον στο ρόστερ. Γι’ αυτή την μερίδα φιλάθλων, οι «γκρινιάρηδες και ανικανοποίητοι» ομοϊδεάτες τους είναι τα «ορφανά του Pep Guardiola», ενώ οι ίδιοι κατηγορούνται ως «προδότες» της παραδοσιακής αγωνιστικής φιλοσοφίας της Barcelona.

Αυτή η άτυπη διαμάχη με ενοχλεί, παρόλο που σχεδόν την έχω συνηθίσει, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που την ζω. Κι’ αυτό γιατί οι φίλαθλοι της Barcelona διαχρονικά αγαπούν να διαφωνούν, φτάνοντας όμως πολλές φορές στα όρια της υπερβολής. Έχουν ψυχρανθεί σχέσεις, έχουν κινδυνέψει ακόμη και φιλίες για ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας του συλλόγου. Απ’ αυτό το γαϊτανάκι δεν γλίτωσε (παλαιότερα) ούτε ο υπογράφων αυτό το άρθρο. Είναι στοιχείο της δημοκρατικής φύσης του club, μέχρις του σημείου όμως που παραμένει σε κόσμια πλαίσια και δεν μηδενίζει ή δεν προσβάλλει.

Στη ζωή προφανώς δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο. Ούτε ο Valverde είναι κάποιος περαστικός που τυχαία είδε φως και μπήκε, ούτε η Barcelona που μας έχει παρουσιάσει είναι -τουλάχιστον ακόμη- η ομάδα που θέλουμε να βλέπουμε.

Ο Valverde δεν είναι θαυματοποιός ούτε διαφημίστηκε ποτέ ως τέτοιος. Παρέλαβε μια ομάδα με συγκεκριμένες αδυναμίες, στην πορεία προέκυψαν και άλλες, τα έβαλε κάτω, τα ζύγισε, κατέληξε σε ένα πλάνο και αυτό θα ακολουθήσει μέχρι τη λήξη της σεζόν. Ελκυστικό ή όχι, την δεδομένη στιγμή μοιάζει να αποδίδει. Από το καλοκαίρι η συζήτηση μπορεί και θα γίνει σε άλλη βάση. Όχι όμως τώρα.

Δεν μπορώ να γνωρίζω αν είχε από την αρχή στο μυαλό του ένα σχήμα με τέσσερεις μέσους, ωστόσο η φυγή του Neymar και ο τραυματισμός του Dembele τον οδήγησαν σχεδόν εκ των πραγμάτων σε μια διάταξη πιο συμπαγή, με ενισχυμένο κέντρο και ελάχιστα κενά στην αμυντική λειτουργία.  

Είναι πλέον σχεδόν πεποίθηση μου πως ένα από τα πρώτα πράγματα που επιχείρησε να κάνει ήταν να δώσει ανάσες, στηρίγματα και την ευκαιρία να παίζει με πιο καθαρό μυαλό ο παίκτης-κλειδί της Barcelona. Δηλαδή ο Sergio Busquets.

Στα πλαίσια αυτά τροποποιήθηκε ο ρόλος του Ivan Rakitic που έγινε το απόλυτο στήριγμα του Busi. Παίζουν συχνά μαζί (κοντά ο ένας στον άλλον) ο Κροάτης μάλιστα έχει συμμετοχή στους 42 από τους 44 συνολικά αγώνες της Barcelona. «Ο Rakitic δίνει εξαιρετική ισορροπία στην ομάδα, μπορεί να παίζει δίπλα στον Busquets ή και να τον αντικαθιστά χωρίς να χάνει την ικανότητα του να προωθείται» έλεγε προ ημερών ο Valverde και είναι αλήθεια πως αν κάποιος παίκτης από το υπάρχον ρόστερ δείχνει ότι μπορεί να «χωρέσει» έστω και εξ ανάγκης στα παπούτσια του Busquets, αυτός είναι ο Rakitic.

Πιο άνετα νιώθει όμως και ο Busquets, που οι φετινές εκπληκτικές του εμφανίσεις δεν έχουν καμία σχέση με την περυσινή εικόνα του κουρασμένου μέσου που έτρεχε και δεν έφτανε για να καλύψει τα κενά, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να εκτίθεται. Πλέον ο παραδοσιακός deep lying playmaker ρόλος του αναβαθμίστηκε και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες αρκετά μέτρα πιο μπροστά σε σχέση με όσα τον είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια, την ώρα που ο Rakitic καλύπτει την «πλάτη» του.

Η ταυτόχρονη παρουσία τους στο γήπεδο, έδωσε ανάσες και πιο βατό πεδίο δράσης και στον Andres Iniesta που κάνει μια εξαιρετική σεζόν, όπως τέτοια διάγουν και οι Jordi Alba και Sergi Roberto που σε συνδυασμό με την οπισθοχώρηση του Messi προς το κέντρο του γηπέδου, βρίσκουν τους χώρους για να προκαλούν ρήγματα στις αντίπαλες άμυνες μέσω των εξαιρετικών προωθήσεων και της -χειρουργικής ακρίβειας- μεταβιβάσεων τους.

Η Barcelona είναι φέτος συμπαγής και ισορροπημένη μεταξύ των γραμμών της, ενώ δύσκολα δίνει ευκαιρίες για γκολ στους αντιπάλους. Δεν σε μαγεύει, αλλά δεν την πιάνει ποτέ τρικυμία. Δύσκολα μπορείς να σκεφθείς ότι θα κινδυνεύσει να φάει 4 γκολ στην κακή της βραδιά, όπως συνέβη πέρυσι στο Παρίσι.

Ο ter Stegen (που πλέον ναι, μπορεί να λογίζεται ως top class τερματοφύλακας) πρόσφατα σε συνέντευξη του τόνισε πως o Valverde είναι προπονητής που προσαρμόζει αρκετά την τακτική της ομάδας αναλόγως των εκάστοτε αντιπάλων. Πρόκειται για μια τρομερή πληροφορία-παραδοχή, που θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ανάλυσης και να γίνει άνετα τίτλος μεγάλου θέματος, αν φυσικά τα ΜΜΕ είχαν την διάθεση να ασχοληθούν περισσότερο με αγωνιστικά ζητήματα και λιγότερο με lifestyle.

Καλά όλα αυτά, αλλά βεβαίως και δεν έχουν συμβεί χωρίς αντίτιμο. Το τίμημα που έχει πληρώσει η Barcelona, είναι το υστέρημα που παρουσιάζει στη δημιουργία φάσεων και όχι απαραίτητα επειδή στερείται διάθεσης για να έχει την πρωτοβουλία στον αγωνιστικό χώρο.

Ειδικά όταν απουσιάζει από το γήπεδο ο Iniesta, δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως η ομάδα μοιάζει να τα περιμένει όλα από τον Messi. Και είναι αυτός ο τομέας στον οποίο θα πρέπει να εστιάσει πλέον το τεχνικό επιτελείο. Είναι αυτό, που ακόμη δεν έχουμε δει και προκαλεί τις (έως ενός σημείου δικαιολογημένες) αντιδράσεις από μερίδα του κόσμου.

Ο Messi είναι ακόμη ο καλύτερος ποδοσφαιριστής στον κόσμο και η δουλειά του Valverde είναι να τον κάνει να νιώθει ευτυχισμένος εντός αγωνιστικού χώρου. Και το έχει επιτύχει σε μεγάλο βαθμό, όπως το είχαν πράξει παλιότερα ο Pep Guardiola και ο Luis Enrique. O Αργεντινός επιδρά καταλυτικά στην μηχανική του παιχνιδιού της ομάδας, η οποία με τη σειρά της οφείλει να εκμεταλλευτεί τις καλύτερες ποδοσφαιρικές του ημέρες, αλλά ο μικροκαμωμένος μάγος θα πρέπει να έχει και στηρίγματα.

Ο Valverde δούλεψε πολύ από το καλοκαίρι πάνω σε συγκεκριμένα πράγματα: Κατά την οπτική του, οι ομάδες ελέγχουν τον ρυθμό των αγώνων και προστατεύουν την αμυντική λειτουργία συνολικά, όταν έχουν την πρωτοβουλία στο κέντρο του γηπέδου. Αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί με τους Rakitic και Iniesta να ανεβοκατεβαίνουν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του γηπέδου και τον Busquets να τρέχει για να καλύπτει χώρους παντού, όπως σχεδόν συνέβαινε δηλαδή πέρυσι. Η αποχώρηση του Neymar έδωσε το τέλειο άλλοθι για όσα επρόκειτο να επακολουθήσουν. Δεν είναι μυστικό εξάλλου ότι το 4-2-3-1 υπήρξε η αγαπημένη του διάταξη σε όσους συλλόγους θήτευσε.

Και αν η συνειδητή οπισθοχώρηση του Messi μερικά μέτρα πίσω από την επίθεση των blaugrana και η συνύπαρξη των Sergio-Rakitic, ήταν κινήσεις που βγήκαν, δεν συνέβη το ίδιο και με τον «τέταρτο πόλο» του κέντρου, τον τέταρτο μέσο δηλαδή που θα πλαισίωνε τους Sergio, Rakitic και Iniesta. Αυτός, νομίζω ότι δεν βρέθηκε ποτέ (τουλάχιστον μέχρι και την άφιξη του Coutinho, ο ρόλος του οποίου δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί).

Ο Paulinho έδωσε πολλές λύσεις στην επίθεση κυνηγώντας δεύτερες ευκαιρίες -κυρίως μέχρι τον Δεκέμβρη και στο διάστημα δυστοκίας του Luis Suarez- ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν είναι ο παίκτης που θα μπορούσε να βοηθήσει ούτε στο χτίσιμο από πίσω, ούτε στην κυκλοφορία της μπάλας. Τα γκολ του ήταν σημαντικά και πρόσφεραν βαθμούς, αλλά μοιάζει χρήσιμος στον ρόλο εκείνου που έρχεται από τον πάγκο για να παίξει πίσω από τους επιθετικούς και μόνο. Δεν αποκτήθηκε γι’ αυτό, όμως αυτή είναι μια άλλη ιστορία. O Paulinho στο κέντρο δεν μπορεί να βοηθήσει. Τελεία.

Ο τρόπος που αγωνίζεται η Barcelona θα μπορούσε να είναι το διαβατήριο για την καθιέρωση του Andre Gomes στην ενδεκάδα, όμως ούτε αυτό συνέβη και όχι επειδή ο Πορτογάλος δεν πήρε ευκαιρίες. Δεν ξέρω αν το ζήτημα είναι ψυχολογικό, δεν τιμούν κανέναν οι αποδοκιμασίες που άκουσε στο Camp Nou στον αγώνα με την Atletico (μέχρι και οι συμπαίκτες του δυσανασχέτησαν με μερίδα των φιλάθλων), αλλά τελειώνει η δεύτερη σεζόν του στη Βαρκελώνη και λύση στο αίνιγμα Andre Gomes δεν έχει βρεθεί.

Ο Sergi Roberto θα μπορούσε να είναι ιδανική λύση, αλλά ο Valverde έχει δηλώσει πως τον θεωρεί τον καλύτερο δεξί μπακ στον κόσμο και οι εμφανίσεις του δεν είναι ανακόλουθες των χαρακτηρισμών του προπονητή του. Ωστόσο η παρουσία του Semedo που έχει δείξει ότι μπορεί να καλύψει την θέση στην άμυνα, δημιουργεί λογικές απορίες. Μεγαλύτερες εγείρει ο παραγκωνισμός του Denis, για τον οποίο όμως θα διαβάσετε σε υστερόγραφο του άρθρου.

Εν κατακλείδι, δουλειά του Ernesto Valverde είναι να οδηγήσει την Barcelona στην κατάκτηση τίτλων (αυτό του ζητούν οι εργοδότες του, περισσότερο από την διατήρηση μιας συγκεκριμένης αγωνιστικής φιλοσοφίας) εκμεταλλευόμενος στο έπακρο τις καλύτερες -τις πιο μεστές αν θέλετε- ημέρες του κορυφαίου ποδοσφαιριστή στον κόσμο, που προφανώς δεν θα κρατήσουν για πάντα.

Και εκεί έγκειται και η μεγάλη ευθύνη του ίδιου του συλλόγου που δεν θα πρέπει να ξεχνά πως ο Messi είναι η επιτομή του στυλ αλλά όχι το ίδιο το στυλ της Barcelona. Αν κάποιος δεν θα πρέπει να ξεχάσει ποτέ το «φαινόμενο Messi» είναι η ίδια η ομάδα που το δημιούργησε.

Γι’ αυτό η Masia πρέπει να λειτουργεί, γι’ αυτό πρέπει οι νέες γενιές που την στελεχώνουν να γαλουχούνται έχοντας ως παράδειγμα τις αγωνιστικές αρχές του Messi και όχι απλά τον Messi. Δεν είναι το άτομο που κάνει την διαφορά, αλλά ο τρόπος που αυτό συμπεριφέρεται και αλληλεπιδρά με το σύνολο και δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο αντιπαράδειγμα από αυτό της εθνικής Αργεντινής.

Φυσικά η ανταγωνιστικότητα είναι ζητούμενο, οι διακρίσεις είναι απαραίτητες αλλά εξίσου σημαντικός είναι και ο τρόπος με τον οποίο έρχονται. Αν στη διοίκηση της Barcelona θεωρούν αυτοσκοπό αποκλειστικά την κατάκτηση τίτλων και την απόκτηση ακριβών ποδοσφαιριστών, τότε μπορούν να είναι βέβαιοι ότι θα έρχονται πάντα δεύτεροι. Πολλές ομάδες θα βρεθούν πλέον να προσφέρουν περισσότερα χρήματα στη μεταγραφική αγορά και καμία ομάδα δεν ξέρει να κερδίζει τίτλους καλύτερα από την Μαδρίτη, όπως σωστά το έθεσε πρόσφατα και ο Xavi: «η Μαδρίτη δεν παίζει καλά φέτος αλλά ξέρει να κερδίζει» γιατί προφανώς δεν υπάρχει κανένας κανονισμός στο ποδόσφαιρο που να λέει ότι η ομάδα που παίζει καλύτερα κερδίζει και αυτό άλλωστε είναι κομμάτι της άγριας ομορφιάς του αθλήματος.

Η Barcelona λοιπόν, ακόμη κι αν δεν κερδίζει πάντα τίτλους, ξέρει διαχρονικά να παίζει καλά. Ίσως αυτή την αλλοίωση των γενετικών χαρακτηριστικών του συλλόγου είναι που φοβούνται πολλοί, αλλά νομίζω ότι δείχνουν με το δάχτυλο τον λάθος άνθρωπο.   

ΥΓ.1 Ούτε ο Dembele, ούτε ο Coutinho είναι Neymar, οι συγκρίσεις που γίνονται είναι τουλάχιστον άστοχες. Και φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν εξαιρετικές ικανότητες που θα βελτιώσουν την εικόνα της ομάδας στο κομμάτι της δημιουργίας. Ο Γάλλος έχασε τη μισή σεζόν λόγω τραυματισμού και θα πρέπει να περιμένουμε το καλοκαίρι για να διαπιστώσουμε με ποιον τρόπο σκοπεύει ο Valverde να τον εντάξει στο πλάνο του ενόψει της επόμενης αγωνιστικής περιόδου. Tο ίδιο ισχύει για τον Βραζιλιάνο που αποκτήθηκε τον Γενάρη και δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στο Champions League. Επειδή όμως με ρωτήσατε αρκετοί, ναι, πιστεύω ότι θα ταιριάξει στην Barcelona. Περισσότερα δεν μπορούμε να πούμε, καθώς ο ρόλος (αλλά και η θέση) του στην ομάδα ακόμη δεν είναι συγκεκριμένος.

ΥΓ.2 Ο Denis Suarez δεν αγωνίζεται το τελευταίο τρίμηνο γιατί αρνήθηκε να μεταγραφεί στην Napoli. Ήταν απόφαση της διοίκησης, το γράφω με πλήρη επίγνωση, το έχω διασταυρώσει, εμπιστεύομαι τις πηγές μου και φυσικά λυπάμαι και ντρέπομαι για το γεγονός. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και επί αείμνηστου Tito Vilanova, όταν του απαγορεύθηκε να χρησιμοποιήσει τον Thiago στα τέλη της σεζόν, ώστε να πέσει η ρήτρα του και να πωληθεί μετέπειτα στην Bayern.    

ΥΓ.3 Ο Pique παίζει έναν μήνα με πρόβλημα στο γόνατο, ενώ ο Vermaelen αποθεραπεύτηκε και αποκτήθηκε και ο Yerry Mina. Η Barcelona ρισκάρει να τον χάσει ενόψει της κρίσιμης συνέχειας και δεν αντιλαμβάνομαι τον λόγο.

ΥΓ.4 Με τον τραυματισμό του Iniesta, θα ήμουν ευτυχισμένος να έβλεπα στην θέση του στην ενδεκάδα απέναντι στην Chelsea τον Carles Alena. Νομίζετε ότι ο Busquets ήταν μεγαλύτερος όταν πήρε το βάπτισμά του πυρός;

ΥΓ.5 Αυτό που ορισμένοι δηλώνουν απογοητευμένοι από την φετινή Barcelona που «κερδίζει αλλά δεν παίζει ωραίο ποδόσφαιρο» ενώ την ίδια ώρα πετάνε την σκούφια τους και παρουσιάζουν ως υπερβάσεις νίκες ομάδων αντίστοιχης δυναμικότητας που δεν συνοδεύονται από υψηλής ποιότητας ποδόσφαιρο, με ξεπερνά ειλικρινά.