FC Porto Το φαινόμενο των Δράκων

Οι πιο μυημένοι ίσως κατάλαβαν σε τι αναφέρεται ο τίτλος του άρθρου. Για τους υπόλοιπους, εξηγούμαι αμέσως. Το σημερινό μας θέμα αφορά την Porto, την ποδοσφαιρική ομάδα από την Πορτογαλία, η οποία έχει το προσωνύμιο Δράκοι.

Ωραία ως εδώ, θα πει κάποιος, αλλά, γιατί φαινόμενο; Η απάντηση είναι αρκούντως απλή. Εάν κάποιος μπορεί να χαρακτηρίσει διαφορετικά  μία ομάδα που την τελευταία δεκαετία έχει κατακτήσει 2 κύπελλα UEFA (2003/2011), 1 Champions League (2004) ένα διηπειρωτικό κύπελλο (2004) 6 πρωταθλήματα Πορτογαλίας χωρίς να έχει σταθερό κορμό ποδοσφαιριστών, ούτε σπουδαίες ακαδημίες, ενώ ταυτόχρονα πουλάει συνεχώς ποδοσφαιριστές της (εσχάτως και τον προπονητή της, τον Villas Boas, ετών 33 παρακαλώ, έναντι 15.000.000€) αποκομίζοντας  κέρδη της τάξεως των 350.000.000 ευρώ, μόνο από αυτές τις πωλήσεις ε, τότε ας το κάνει.

Συνήθως όλα τα φαινόμενα έχουν και μία εξήγηση. Έτσι και στην περίπτωση μας, αφού έκανα μια μικρή προσωπική έρευνα, θα προσπαθήσω να ρίξω λίγο φως στην περίπτωση της Porto, για να καταλάβουμε (όσο είναι δυνατόν) τον τρόπο λειτουργίας μιας ομάδας, που το όνομα της για τους Έλληνες φιλάθλους δεν είναι και τίποτα το ιδιαίτερο, ασχέτως του γεγονότος ότι οι ελληνικές ομάδες δεν έχουν ούτε καν ονειρευτεί, αυτά που η πορτογαλική ομάδα έχει πετύχει. 

Ξεκινώντας να αναφέρω για λόγους δεοντολογίας, ότι στην έρευνα μου, ιδιαίτερη βοήθεια πήρα από το εξαιρετικό blog The Swiss Ramble, που ειδικεύεται σε οικονομικά ζητήματα. 

Η Porto πράγματι δεν είναι όνομα που τρομάζει στο άκουσμα του. Προερχόμενη από ένα πρωτάθλημα που δεν συγκαταλέγεται στα λεγόμενα δυνατά της ηπείρου μας, αν και με έναν τίτλο Champions League στην τροπαιοθήκη της ήδη από το 1987, η παρουσία της στα υψηλά πατώματα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου δεν υπήρξε ποτέ σταθερή. 

Έχοντας στο τιμόνι του συλλόγου τα τελευταία 29 χρόνια τον αμφιλεγόμενο Pinto da Costa, κατάφερε κυρίως με την οικονομική πολιτική που εφαρμόζει, να δηλώνει παρών τα τελευταία δέκα χρόνια στην ελίτ της Ευρώπης, βασισμένη στο εξαιρετικό σκάουτ της ομάδας στην Λατινική Αμερική, από όπου αγοράζει παίκτες έναντι ευτελών ποσών και έπειτα στην κατάλληλη στιγμή, τους πουλάει ζητώντας (και παίρνοντας) το βάρος τους σε χρυσό.

Σε ένα πρωτάθλημα όπως το πορτογαλικό, το οικονομικό κέρδος των συλλόγων είναι περιορισμένο. Τα έσοδα των ομάδων από τα τηλεοπτικά δικαιώματα είναι λιγότερα από αυτά του ελληνικού πρωταθλήματος, τα γήπεδα δεν γεμίζουν, ενώ ακόμη και για το νεόκτιστο Dragao, η Πόρτο δίνει ετησίως ενοίκιο 1.000000€ στην εταιρία EuroAntas καθώς δεν της ανήκει, αλλά της έχει παραχωρηθεί η εκμετάλλευση του για 30 χρόνια. 

Ακόμη και θύρες του γηπέδου έχουν πάρει το όνομα χορηγών, για να εξασφαλίσει περισσότερα έσοδα η ομάδα. Όσο για τους μισθούς των παικτών, μη φανταστείτε τίποτα το ιδιαίτερο. Οι μισθοί των παικτών της δεν ξεπερνούν αυτούς της Σκωτσέζικης Celtic (39 έναντι 43 εκ.€ ετησίως).

Είναι φανερό ότι η Porto είναι ένα μεγάλο ψάρι σε μικρή λίμνη. Και ο μόνος τρόπος για να ανταπεξέλθει στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό είναι να αγοράζει φτηνά και να πουλάει ακριβά ποδοσφαιριστές. Και το πετυχαίνει με τρόπο εκπληκτικό, καταφέρνοντας ταυτόχρονα να μην μένει γυμνή σε αγωνιστικό επίπεδο. 

Όταν για παράδειγμα έφυγε ο Carvalho (κεντρικός αμυντικός) για την Chelsea το 2004 έναντι 30 εκ.€, αντικαταστάθηκε από τον Pepe, ο οποίος με τη σειρά του πουλήθηκε στην Ρεάλ Μαδρίτης το 2007 (και αυτός για 30 εκ.€) και την θέση του στην Porto πήρε ο Bruno Alves, που επίσης πουλήθηκε το 2010 στην Zenit έναντι 22 εκ.€. Και πάει λέγοντας. 

Ένα ακόμη στοιχείο της οικονομικής στρατηγικής της, που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, είναι τα δικαιώματα των παικτών. Όταν αγοράζει παίκτες που θεωρούνται ακριβοί, φροντίζει να μοιράζεται το κόστος απόκτησης τους με γραφεία μάνατζερ, μια άτυπη δηλαδή συνιδιοκτησία, όπως για παράδειγμα έγινε με την περίπτωση του Zoao Moutinho, τον οποίο αγόρασε μεν, πούλησε όμως το 37,5%  των δικαιωμάτων του σε γραφείο μάνατζερ, διασφαλίζοντας έτσι πως αν ο παίκτης δεν της βγει, τουλάχιστον δεν θα έχει μεγάλη οικονομική χασούρα ή πιο απλά, δεν θα κλαίει τα λεφτά της.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης, πως η Porto αρέσκεται να βάζει όρους στις πωλήσεις παικτών. Όπως έκανε στην περίπτωση του Sishoko που πουλήθηκε το 2009 έναντι 15 εκ.€ στην γαλλική Lyon, αλλά οι Πορτογάλοι διατηρούν ένα ποσοστό μεταπώλησης του παίκτη της τάξεως του 20 %. Ακόμη και στον Vieirinha του ΠΑΟΚ που ουσιαστικά δεν έπαιξε ποτέ στους δράκους, οι αθεόφοβοι έχουν θέσει ποσοστό μεταπώλησης, σε περίπτωση που ο ΠΑΟΚ αποφασίσει να τον πουλήσει.

Με λίγα λόγια, οι άνθρωποι λειτουργούν με χειρουργική ακρίβεια, με αποκορύφωμα και πιο πρόσφατο παράδειγμα, την πώληση του προπονητή τους, του Andre Villas Boas, φέτος το καλοκαίρι στην Chelsea έναντι 15 εκ.€. Να υπενθυμίσω εδώ, ότι ο εν λόγω προπονητής  είναι μόλις 33 ετών, οπότε μπορεί κανείς να φανταστεί ότι δεν διαθέτει και κανένα τρομερό βιογραφικό, εκτός από το ότι βρισκόταν στο πλευρό του Jose Mourinho για κάποια χρόνια και φυσικά το ότι διετέλεσε και προπονητής στην Porto, που αποδεικνύεται τελικά μαγαζί γωνία.

Φυσικά δεν θα πρέπει να παραλείψω να αναφέρω έναν σημαντικό σύμμαχο, που έχουν οι Πορτογάλοι, στην προσπάθεια τους για εξεύρεση ταλέντων από την Λατινική Αμερική, που δεν είναι άλλος από την κοινή γλώσσα και την κοινή κουλτούρα που μοιράζονται κυρίως με τους Βραζιλιάνους ποδοσφαιριστές, στοιχεία που σίγουρα βοηθούν στην  άμεση προσαρμογή των παικτών.

Όλα τα παραπάνω, είναι  σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν την Porto στον δρόμο των επιτυχιών. Είναι ο τρόπος της ο καλύτερος; Πιθανώς όχι. Σίγουρα όχι αν σκεφτούμε π.χ. και τον τρόπο λειτουργίας της Barcelona. Το σίγουρο είναι όμως, πως τα αποτελέσματα δικαιώνουν την ομάδα και τον ιδιόρρυθμο πρόεδρο της. 

Άλλωστε δεν μπορούν να έχουν όλοι Masia και για όσο καιρό στο γήπεδο, τον μόνο καθρέφτη που δεν παραμορφώνει είδωλα, οι δράκοι θα τα πηγαίνουν τόσο καλά, δεν έχουν να ανησυχούν και για πολλά πράγματα.

Υ.Γ. 1 Στο ξεκίνημα του άρθρου, μίλησα για έσοδα της Porto από πωλήσεις παικτών της τάξεως των 350 εκ.€. Στο ίδιο διάστημα, οι δράκοι φυσικά  προχώρησαν και σε αγορές αξίας 160 εκ.€, οπότε το καθαρό κέρδος τους ήταν 190 εκ.€.

Υ.Γ.2 Μερικές φορές τα παραδείγματα μιλάνε από μόνα τους. Επιτρέψτε μου λοιπόν να αναφέρω μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις παικτών, που αγοράστηκαν για ψίχουλα και πουλήθηκαν πανάκριβα.

α. Paoulo Ferreira  Αγοράστηκε :1,5 εκ.€   Πωλήθηκε: 20 εκ.€  (2004)

β. Pepe          Αγοράστηκε : 2 εκ.€      Πωλήθηκε : 30 εκ.€ (2007)

γ. Lisandro Lopez      Αγοράστηκε : 3,5 εκ.€   Πωλήθηκε : 24 εκ.€ (2009)

δ. Radamel Falcao    Αγοράστηκε : 5,5 εκ.€   Πωλήθηκε : 35 εκ.€ (2011)